dwór - Zabytek.pl
Adres
Zembrzyce, 1
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. suski, gm. Zembrzyce
Remont i przebudowa w latach 2006-2011 zmieniły dwór w pozbawiony uroku historyzujący budynek.
Historia
Zembrzyce w XIV i w 1. poł XV w. znajdowały się w księstwie oświęcimskim, później oświęcimsko-zatorskim. W 1445 r. właścicielem wsi był Jan Cieśliński. W 1. poł. XVI w. miejscowość należała do Jana Zembrzyckiego, potem do Krzysztofa Niewiarowskiego, a w 1. poł. XVII stulecia do Krzysztofa Palczowskiego i Achacego Przyłęckiego. W XVIII wieku Zembrzycami w różnych okresach władali Męcińscy, Wielopolscy, Lubomirscy, Małachowscy i Dembińscy. Na początku XIX w. wieś posiadał Stanisław Ostrzeszowicz herbu Leliwa, który w latach 1807-1810 zbudował zachowany do dzisiaj dwór. Rezydencja od 1830 r. do lat 90. XIX w. należała do Znamięckich, później w jej posiadanie weszła Zofia Targowska, która w 1895 r. sprzedała miejscowy majątek rodzinie Habsburgów z Żywca. W latach 30. XX w. Habsburgowie wynajęli rezydencję na ochronkę dla dzieci i biura nadleśnictwa Jordanów, a w 1938 r. rozparcelowali posiadłość i grunty sprzedali okolicznym mieszkańcom. W 2. poł. XX w. w dworze mieściło się przedszkole prowadzone przez siostry zakonne, a od 1961 r. państwowe, zamknięte w latach 90. XX w. Nieużytkowany zabytek szybko znalazł się w ruinie. W 2005 r. sprzedano budynek wraz z przyległą 32 arową działką za symboliczną kwotę 5000 zł, Caritasowi Archidiecezji Krakowskiej. Nowy właściciel zobowiązał się odrestaurować zabytek i przywrócić mu funkcję użytkową. Do czasu podjęcia remontu bryła dworu od początku XIX w. zachowana była w prawie niezmienionym stanie. Później przekształceniom poprzez wyburzenie ścianek działowych, wymianę podłóg i części stropów uległo nieznacznie wnętrze budynku. Kompleksowy remont zabytku objął m.in. wymianę tynków, konstrukcji i pokrycia dachowego, okien i stolarki. W strefie poddasza umieszczono pomieszczenia mieszkalne, a w połaciach dachowych dodano okna. Obiekt oddano do użytku w październiku 2011 r. Obecnie znajdują się w nim warsztaty terapii zajęciowej dla osób niepełnosprawnych prowadzone przez Caritas Archidziecezji Krakowskiej.
Opis
Dwór usytuowany jest w północnej części wsi naprzeciwko budynku zespołu szkół. Pierwotnie otoczony był niewielkim parkiem w którym znajdował się staw. Obecnie teren wokół zabytku zajmuje rozległy ogród ozdobny. Fasada dworu skierowana jest na zachód. Dwór przed remontem i przebudową był obiektem murowanym z cegły, potynkowanym, parterowym o zwartej, prostopadłościennej bryle, podpiwniczonym, nakrytym dachem czterospadowym z desek pokrytych papą, z portykiem w wielkim porządku z czterema kolumnami toskańskimi i trójkątnym frontonem związanym z facjatą poprzedzoną balkonem, z jedenastosiową fasadą, dwutraktowym. W czasie ostatniego remontu m.in. usunięto kapitele kolumn, „zaostrzono” trójkątny szczyt wieńczący portyk, dodano okienka dachowe, zmniejszono otwory okienne parteru. W przestrzeni poddasza umieszczono część hotelową obiektu, 13 pokoi z łazienkami z łazienkami. Na parterze znalazły się pomieszczenia do prowadzenia zajęć warsztatów terapeutycznych.
Zabytek dostępny z zewnątrz.
oprac. Tadeusz Śledzikowski, OT NID w Krakowie. 03-10-2017 r.
Rodzaj: dwór
Styl architektoniczny: klasycystyczny
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.198765, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.418234