pałac - Zabytek.pl
Adres
Łomnica, 1A
Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. zgorzelecki, gm. Zgorzelec
Towarzyszą mu zabudowania folwarku oraz park krajobrazowy.
Historia
Budynek powstał w latach 1610-1620 r. jako dwór ówczesnego właściciela wsi, Hansa von Eberhardta, względnie Rudolfa von Kyaw. Po pożarze z 1739 r. został przekształcony przez Johanna Georga von Seidela w barokowy pałac. W trakcie trwających do 1748 r. prac dodano południowe skrzydło z narożną wieżą. Obecną formę obiekt uzyskał w wyniku przebudowy z lat 1841-1844, kiedy to został z inicjatywy Rudolfa von Stillfried-Rattowitza podwyższony o jedną kondygnację. Dodano też wówczas wieżę południowo-wschodnią. Kolejna przebudowa, tym razem w stylu neogotyckim, miała miejsce w latach 60. XIX w. Budynek był remontowany w latach 1990-1993. Obecnie użytkowany jest jedynie częściowo jako wielorodzinny dom mieszkalny i znajduje się w złym stanie technicznym.
Opis
Pałac usytuowany jest na zachód od zabudowy wsi, w północno-zachodnim narożniku obszernego podwórza gospodarczego. Jest budynkiem utrzymanym w stylu barokowym z czytelnymi elementami neogotyku. Oparta na zbliżonym do litery „C” planie, murowana z kamienia i cegły i mocno rozczłonkowana bryła składa się zasadniczo z korpusu i dwóch skrzydeł, dostawionych od południa i rozmieszczonych równolegle po wschodniej i zachodniej stronie niewielkiego dziedzińca. Powstały w XVII w., trójkondygnacyjny korpus pałacu z narożnymi, cylindrycznymi wieżami w północno-wschodnim i północno-zachodnim narożniku nakryty został czterospadowym dachem mansardowym z ozdobnym metalowym grzebieniem. Wieże zwieńczono stożkowatymi hełmami. Od północy dodany został płytki, trójosiowy ryzalit pozorny. Elewacje otynkowano, oddzielając gzymsem przyziemie, pokryte pasami boni. Po bokach ryzalitu w kondygnacji trzeciej umieszczone zostały przeszklone, drewniane arkadowania z neogotyckim i trójlistnymi płycinami, osadzonymi na kamiennej balustradzie. W przyziemiu elewacji południowej umieszczono otwór głównego wejścia, ujęty w prosty piaskowcowy portal z kluczem. Oparte na planie prostokąta i również trójkondygnacyjne skrzydło zachodnie nakryto trójpołaciowo. Wzniesiona w południowo-zachodnim narożniku, ustawiona skośnie przysadzista wieża o kwadratowej podstawie i cylindrycznej najwyższej kondygnacji otrzymała niski, stożkowy hełm na kroksztynach. W zachodniej elewacji skrzydła znalazły się neogotyckie biforia i triforia oraz wtórnie wmurowane tablice inskrypcyjne i tarcze herbowe księstwa legnicko-brzeskiego, pochodzące z XVI-XVII w. W tympanonie wieńczącym elewację wschodnią wmurowano herb rodu von Seidel. Główny element najmniejszego rozmiarem, jednotraktowego skrzydła wschodniego również tworzyła wieża, wzniesiona na jego południowym krańcu. Masywna budowla o trzech kondygnacjach nakryta została dachem namiotowym. Pomieszczenia przyziemia pałacu przekryto kolebkami, kolebkami z lunetami, a także krzyżowo i żaglasto. Część izb pierwszej i drugiej kondygnacji otrzymała stropy z fasetami i dekoracją sztukatorską.
Budynek dostępny z zewnątrz bez ograniczeń. Wnętrza niedostępne.
Oprac. Piotr Roczek, OT NID we Wrocławiu, 28.03.2019 r.
Rodzaj: pałac
Styl architektoniczny: barokowy
Materiał budowy:
kamienne
Forma ochrony: Rejestr zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.88767