kapliczka przydrożna - Zabytek.pl
Adres
Domaszowice, Polna
Lokalizacja
woj. opolskie, pow. namysłowski, gm. Domaszowice
nawiązania do tzw. stylu zamkowego.
Historia
Kapliczkę wzniesiono w 1883 r. z fundacji J. Gliniorsza, o czym świadczy tablica inskrypcyjna wewnątrz kapliczki. Wewnątrz znajduje się obraz Matki Boskiej Piekarskiej z 2 poł. XIX w. o wymiarach 67x53 cm, wpisana do rejstru zabytków ruchowmych woj. opolskiego pod nr 50/R/2016 z dnia 6 września 2016 r. Obraz stanowi przykład reprodukcji wykonanej w technice oleografii.
W 2014 r. kapliczkę wpisano do rejestru zabytków województwa opolskiego. Dzięki inicjatywie Gminy Domaszowice, w 2018 r. kapliczka została poddana pracom konserwatorskim, które utrwaliły jej wartości zabytkowe i poprawiły stan zachowania, gdzyż zabytek był już bardzo zniszczony i popadał w ruinę. Prace konserwatorskie przeprowadzono w 2018 r. na podstawie pozwolenia OWKZ nr 225/2014 z 20 października 2014 r. i nr 1051/N/2017 z 18 grudnia 2017 roku. Kapliczkę poddano generalnemu remontowi. Prace budowalne i konserwatorskie polegały na: izolacji fundamentów z wykonaniem przepony pionowej, wymianie zmurszałych tynków wewnętrznych, konserwacji murów, spoinowaniu, uzupełnieniu cegieł i detalu, scaleniu kolorystycznym, wymianie stolarek – wtórnych okien na oryginalne, odrestaurowane okiennice i renowacji drzwi. Wewnątrz kaplicy wyremontowano drewnianą konstrukcję stropów, więźbę dachową, a drewno poddano impregnacji. Wymieniono także deskowania i pokrycia na blachę miedzianą, odrestaurowano krzyż wieńczący, a także inne elementu metalowe. Co istotne, przed przystąpieniem do wykonania prac renowacyjnych wykonano badania stratygraficzne, w wyniku których ustalono układ zapraw i kolorystykę. Kolorystykę wnętrza kaplicy zrealizowano zgodnie z wytycznymi OWKZ. Szczególny nacisk położono na renowację ceglanej elewacji. Usunięto wtórne spoiny cementowo-wapienne, oczyszczono całą powierzchnię elewacji, sklejono popękane cegły i wymieniono uszkodzone. Renowacji poddano fryz schodkowy i kostkowy, a także stolarkę okienną i drzwiową. Zabytek scalono kolorystycznie. Dokonano też profilaktycznego odkażenia elewacji. Dzięki podjętym zabiegom konserwatorskim, w wyniku podjętych prac i ogromnego zaangażowania ze strony Gminy Domaszowice, udało się przywrócić dawny blask. W efekcie podjętych prac konserwatorskich zabytek stał się atrakcją turystyczną i wizytówką wsi.
Opis
Kapliczka przydrożna położnona jest malowniczo na skrzyżowaniu ul. Polnej i Strzeleckej we wsi Domaszowice (działka nr 294/1). Wzniesiono ją z cegły na planie kwadratu. Obiekt jest dwukondygnacyjny, w drugiej kondygnacji przechodzi w ośmioboczną wieżyczkę, zwieńczoną dachem ostrosłupowym, u nasady przełamanym, przykrytym blachą. Od wschodu znajduje się prostokątny, jednokondygnacyjny przedsionek z dwuspadowym daszkiem i trójkątnym szczytem, zwieńczony sterczynami. Narożniki dolnej kondygnacji oraz przedsionka są oszkarpowane. Skarpy przedsionka przechodzą w sterczyny, które wieńczą metalowe krzyże. W ścianach bocznych dolnej kondygnacji znajduje się para okienek. W dolnej strefie wieżyczki – po jednym oknie od północy i południa, w górnej strefie okno w każdej ścianie. Otwór wejściowy zamknięty jest łagodnym łukiem. Drzwi zewnętrzne są dwuskrzydłowe. Pod gzymsem wieńczącym dolną kondygnację znajduje się fryz ząbkowy, a pod krawędzią hełmu – fryz kostkowy, wyróżniające się ciemniejszym kolorem cegły. W przedsionku zamontowano dwuskrzydłowe, drewniane przeszkolone drzwi z nadświetlem. Wnętrze kryte jest sklepieniem odcinkowym. W jednej ze ścian wmurowano tablicę fundacyjną z inskrypcją: J. Gliniorsz/Erbaut/1883.
Obiekt dostępny dla zwiedzających.
Oprac. Joanna Banik, OT NID w Białymstoku, 13.03.2019 r.
Rodzaj: architektura sakralna
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_MA.7355