Historia

Powstanie pierwszego kościoła (zapewne kaplicy) datowane jest na koniec XI w. (poświadczone zostało w 1320 r.). Kolejny kościół drewniany istniał ok. połowy wieku XIV. Zapewne późniejszy, usytuowany w pobliżu Wisły, konsekrowany był w r. 1555 lub 1557 przez biskupa płockiego Andrzeja Noskowskiego. Obsuwający się brzeg Wisły spowodował zniszczenie świątyni w 1726 r. i spowodował zmianę miejsca lokalizacji kolejnego, nowego kościoła (w dalszej odległości od rzeki) postawionego w 1740 r. Ten również uległ zniszczeniu podczas pożaru miasta w 1773 r. Obecny kościół budowany był w latach 1779-1786 według projektu gdańskiego architekta Samuela Fischera. Nowa świątynia konsekrowana była zapewne w 1800 r. i zmienione jej wezwanie ze świętego Jakuba na Świętą Trójcę, tak jak ma to miejsce w dniu dzisiejszym.  

Ukończenie budowy wież kościelnych i pełne wyposażenie wnętrza miało miejsce dopiero po 1819 roku. W 1837 r. wieże dodatkowo zostały nadbudowane, a cały kościół odnowiony. W 2 poł. XIX w. przebudowano ołtarz główny, z wykorzystaniem starszych elementów. W 1942 r. hitlerowcy zamknęli świątynię i zamienili ją na magazyn zbożowy. Kolejne remonty miały miejsce w latach: 1946, 1978-1979, kiedy to przeprowadzono generalny remont świątyni (zostało założone nowe, miedziane pokrycie dachowe, zmodernizowano wnętrze). W 1998 r. na wieżach kościoła zawieszone zostały trzy nowe dzwony.

Opis

Kościół usytuowany jest w centralnej części miasta, za wysokim, murowanym ogrodzeniem okalającym cmentarz kościelny. Skierowany jest fasadą do ulicy Rębowskiej, prezbiterium zwrócony w stronę zachodnią. Na terenie kościelnego cmentarza (brak zachowanych nagrobków), w północno-wschodnim narożniku działki, znajduje się również rozplanowana na rzucie prostokąta wąskofrontowa kaplica nakryta dachem dwuspadowym, z szerokim naczółkiem od strony południowej.

Kościół wymurowany został z cegły, ze ścianami obustronnie otynkowanymi, na kamiennej podmurówce, z wmurowanym w ścianę północną kamieniem młyńskim. Rozplanowany jest na rzucie prostokąta, salowy, z prezbiterium wydzielonym we wnętrzu jedynie niskimi ścianami zakrystii i kruchty (na planie prostokąta). We wschodnie przęsło kościoła wpisane dwie wieże rozplanowane na rzucie kwadratu. Dominujący korpus nawowy posiada zwartą bryłę, nakryty został dwuspadowym dachem pokrytym blachą, na wieżach znajdują się daszki namiotowe, o wypukłych połaciach, z kulami zwieńczeniach. Urozmaicenie sylwety kościoła stanowią strome, symetryczne wieże, tej samej wysokości co nawa. Wnętrze nakryte zostało pięcioma przęsłami sklepienia kolebkowo-krzyżowego na gurtach. Ściany rozczłonkowane są wysokimi wnękami zamkniętymi półkoliście. Na przyściennych filarach rozdzielających wnęki usytuowane są pilastry wspierające spływy sklepienia. Elewacje zewnętrzne opięte zostały uproszczonymi piastrami wspierającymi profilowane gzymsy.

Wyposażenie wnętrza kościoła jest głównie późnobarokowe (2 poł. XVIII w.) lub neobarokowe (2 poł. XIX w.). Wyróżniają się w nim również: późnogotycka rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego z XVI w. oraz obraz św. Barbary z ok. 1700 r.

Obiekt dostępny podczas mszy oraz po uprzednim umówieniu się z proboszczem parafii w Krajkowie.

Oprac. Jerzy Szałygin, OT NID w Warszawie, 07-02-2018 r.