Budynki dawnej huty o indywidualnie kształtowanej architekturze, z wykorzystaniem neogotyckich form stylowych tworzą dobrze zachowany zespół mający istotne znaczenie dla krajobrazu miasta.

Historia

Na rozwój Pieńska zdecydowany wpływ miało uruchomienie w 1858 r. pierwszej huty szkła założonej przez Menzla z Ruszowa i Behnischa ze Zgorzelca. W 1861 r. powstała następna huta z inicjatywy firmy Tscheutschler & Lacotta, natomiast w 1864 r. rozpoczęła działalność fabryka szkła Traugutta Buchnera. Wśród założonych w Pieńsku hut prężną działalnością wyróżniały się zakłady: Adler (zał. w 1872 r.), Meissner, Kleinert & Co. i szlifiernia szkła Richarda Süssmutha (zał. 1900 r.).

Za datę powstania zakładów zlokalizowanych przy ul. H. Dąbrowskiego 44 można uznać rok 1886 r., kiedy to została założona huta C.H. Schubert & Co przez H. Schuberta, R. Rodera i O. Patzlera. W 1903 r. huta C.H. Schubert & Co połączyła się z hutą braci Putzler – jedną z największych hut szkła w Pieńsku założoną przez braci Oskara i Edmundów Putzlerów, która w latach 80. XIX w. słynęła z produkcji wysokiej jakości abażurów. W okresie przedwojennym w hucie (Glashütte Putzler) zatrudnionych było około 850 pracowników.

Zachowane budynki huty przy ul. H. Dąbrowskiego 44, wyróżniające się charakterystycznymi formami neogotyckimi oraz wykończeniem elewacji z cegły licówki w kolorze czerwonym oraz żółtym powstały głównie w latach 1900-25. Z zespołu najbardziej jest reprezentacyjny budynek administracyjny z zachowanym wystrojem wnętrza.

Zniszczone w czasie wojny huty szkła w Pieńsku odbudowano i przywrócono produkcję. W latach 90. ubiegłego stulecia nastąpiło załamanie przemysłu szklarskiego w Pieńsku. W 2011 r. zespół budynków dawnej huty przy ul. H. Dąbrowskiego 44 został przejęty przez Gminę Pieńsk.

Opis

Zespół tworzy przeszło 30 obiektów (niemal wszystkie objęte ochroną poprzez wpis do rejestru zabytków). Najokazalszym obiektem dawnej huty jest główny budynek administracyjny o bryle zaakcentowanej narożnymi ryzalitami zamkniętymi krenelażami oraz dodatkowo zdobionymi wieżyczkami. Budynek ten powstał około 1910 r. Podobne formy stylistyczne wykorzystane zostały przy budowie również budynków produkcyjnych: hale pieca, donicarnia, opękarnia. Odmienną stylistykę reprezentuje willa wybudowana w latach 30. XX w. w południowej części zespołu i otoczona parkiem.

Zabytek dostępny z zewnątrz.

Oprac. Bogna Oszczanowska, OT NID we Wrocławiu, 04.10.2017 r.