dom - Zabytek.pl
Adres
Rzeszów, Jagiellońska 12
Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. Rzeszów, gm. Rzeszów
Zachowany bez przekształceń zarówno z zewnętrz jak i wewnątrz, z oryginalnymi elementami wystroju, jest bardzo wartościowym składnikiem zabudowy ulicy Jagiellońskiej i miasta Rzeszowa.
Historia
Kamienica została wybudowana w 1937 roku z inicjatywy Michała Krausa według projektu Karola Holzera i Jerzego Mackiewicza. Budynek wzniesiono przy ulicy wytyczonej w początkach XX w. Budynek powstał jako kamienica czynszowa dla działu kierowniczego rzeszowskiej Wytwórni Silników nr 2 w Państwowych Zakładach Lotniczych. W czasach II wojny światowej budynek zamieszkiwały rodziny niemieckie. Aktualnie obiekt stanowi własność prywatną, znajduje się w nim część mieszkalna na piętrze i usługowa na parterze.
Opis
Kamienica usytuowana jest w centrum miasta Rzeszowa, w zwartej zabudowie północnej pierzei ulicy Jagiellońskiej, w odległości 450m od Runku. W północnej części działki rozplanowano podwórze wraz z ogrodem znacznej wielkości.
Kamienicę wybudowano w stylu modernizmu.
Kamienica została wzniesiona na planie trapezu zbliżonego do prostokąta, jako obiekt o prostopadłościennej bryle przekrytej dachem dwuspadowym o kalenicy równoległej do ulicy, podpiwniczony, czterokondygnacyjny, o trzytraktowym układzie wnętrz z sienią przelotową oraz klatką schodową.
Ściany wzniesiono z cegły ceramicznej pełnej i otynkowano. Drewniany, stolcowy, dwuspadowy dach (w części środkowej podwyższony) pokryty jest blachą.
Fasada południowa zaplanowana została jako 7 – osiowa wraz z wejściem głównym. Elewację frontową kamienicy wzbogacają elementy wystroju architektonicznego: boniowanie elewacji podkreślone tynkiem szlachetnym z użyciem materiału kwarcowego, wykończony zielonym lastryko portal wejściowy z nadprożem wspartym na dwóch półkolistych słupach, centralnie usytuowany wykusz, flankowany po bokach balkonami z metalowymi balustradami. W części usługowej od strony ulicy zachowały się miejscami oryginalne, drewniane witryny sklepowe. Dwuosiowe części boczne fasady zaakcentowane zostały w skrajnych osiach wgłębnymi loggiami. Elewację frontową wieńczy gzyms, wykonany ze sztucznego, żłobkowanego kamienia. Fasada północna pozbawiona jest architektonicznego wystroju.
Wystrój wnętrza w większości zachowany jest w pierwotnej formie. O wysokim standardzie budynku świadczy bogato zaprojektowane wnętrze i użyty materiał wykończeniowy. Powierzchnię ścian, posadzek oraz dwubiegowej klatki schodowej zdobi barwione, szlifowane lastryko o geometrycznych podziałach, powierzchnię ścian w sieni akcentują odcienie zieleni oddzielone kanelowanymi pasami ze sztucznego kamienia, schody wykończono w dwóch kolorach. Uwagę zwraca w sieni przeszklona ściana z dwuskrzydłowymi drzwiami flankowanymi oryginalnym, szlifowanym szkłem. W budynku założono stropy żelbetowe. Stolarkę okienną i drzwiową zaprojektowano w kilku rodzajach, częściowo ja wymieniono, zachowując podziały charakterystyczne dla modernizmu (m.in. czterodzielne okna od frontu, od północy czterodzielne oraz jednokwaterowe). Wyróżniającym się elementem wnętrza jest dobrze doświetlona, dwubiegowa klatka schodowa z metalową balustradą.
Dostęp do zabytku ograniczony. Podwórze dostępne częściowo.
Oprac. Patryk Kornaga, OT NID Rzeszów, 23-04-2019 r.
Rodzaj: budynek mieszkalny
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.10102, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.208558