Usytuowanie i opis

Zabytek znajduje się na obszarze „Góra Świętej Anny – komponowany krajobraz kulturowo-przyrodniczy” objętym ścisłą ochroną konserwatorską jako Pomnik Historii, ustanowiony na mocy rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 14 kwietnia 2004 roku. Amfitatra urządzono w nieczynnym kamieniołomie zlakalizowanym pomiędzy dwiema równoległymi drogami na poziomie 305 m npm. 

Ogólny stan zachowania zabytku jest dobry. Na terenie amfiteatru widoczne są ślady miejscowych uzupełnień rozpadających się murków i ścian z bloków i płyt kamiennych. Naprawy wymagają kolejne fragmenty. Na górnej krawędzi ściany kamieniołomu rozwija się samosiew drzew i krzewów przesłaniający ekspozycję i widok na osi Pomnik Czynu Powstańczego – amfiteatr.

Zejście do amfiteatru po północnej stronie w górnej części, wykończonej kamieniem wapiennym wymaga napraw analogicznych jak na terenie amfiteatru. Dolna część schodów o nawierzchni z cegły i kamiennych obramieniach zachowana w bardzo dobrym stanie.

Schody przy południowej krawędzi amfiteatru, prowadzące do wąwozu na terenie otaczającego go parku oczyszczono z samosiewów. Przy nich odsłonięto i uzupełniono kamienne obmurowania wzdłuż krawędzi. Taras poniżej schodów wymaga regularnych prac porządkowych ze względu na intensywne zarastanie roślinnością.

Elementy konstrukcji budowlanych wymagają bieżących prac konserwacyjnych lub gruntownego remontu. Przeprowadzane dotychczas działania mają charakter doraźny. W miejscach ubytków nie stwierdzono osłabienia struktury kamieni, lecz jedynie spoinowania.

Zaprawa, która jest wykorzystywana do wklejenia taszli w miejscach ubytku jest źle dobrana pod względem materiałowym, trwałości. Głównym jej składnikiem jest najprawdopodobniej cement hutniczy z kruszywem o niewielkiej frakcji. Zaprawa ta pod wypływem skrajnych temperatur będzie pękać. Kamień umieszczony na tej zaprawie wypadnie. Także kolorystyka zaprawy zbyt wyróżnia się na tle od oryginalnej kamieniarki.

Historia

W kamieniołomie wydobywano wapień a w bezpośrednim sąsiedztwie amfiteatru zachowany jest piec wapienniczy. Scena amfiteatru znajduje się na tle skalnego urwiska – ściany, na szczycie której po 1945 r. postawiono Pomnik Czynu Powstańczego. Widownia znajduje się w dolnej części w formie kamiennych murków ustawionych koncentrycznie, w górnej części w formie schodów terenowych o nawierzchni z darni, utrwalonych kamiennymi murkami tworzącymi układ tarasowy. Nawierzchnie sceny i tarasów wyłożone kamieniem łamanym poprzerastane darnią. Wokół amfiteatru widoczny jest układ komunikacyjny z elementami małej architektury w formie kamiennych murków, schodów terenowych oraz o nawierzchni kamiennej i z cegły, a także mostek nad wąwozem w północnej części. W otoczeniu znajduje się pozostałość drewnianego pawilonu. Zachowana w nim konstrukcja ścian zewnętrznych i zadaszenie pokryte papą. W tylnej części uszkodzenie konstrukcji i poszycia.

Oprac.Joanna Banik, OT NID w Opolu, 23.04.2019 r.