kościół parafialny pw. św. Teresy - Zabytek.pl
Adres
Wołczyn, Plac Wolności 1
Lokalizacja
woj. opolskie, pow. kluczborski, gm. Wołczyn - miasto
Historia
Drewniany kościół ewangelicki, zbudowany pod kon. XVI w., z późniejszą szkieletową wieżą, w l. 60. XVIII w. był już w złym stanie technicznym. Dlatego protestanci z inicjatywy pastora Georga Freitaga rozpoczęli zbiórkę środków na budowę nowej, tym razem murowanej świątyni. Gromadzenie materiału budowlanego, pochodzącego m.in. z rozbiórki ruiny zamku w Wołczynie, rozpoczęto w styczniu 1766 r., zaś w lipcu wmurowano kamień węgielny. Aby zachować ciągłość w sprawowaniu liturgii, prace budowlane zorganizowano w interesujący sposób: kamienne mury kościoła wznoszono wokół nadal użytkowanego drewnianego domu modlitwy. Rozebrano go dopiero kilka lat później. Pierwsze nabożeństwo w nowym kościele św. Barbary odprawiono 6 października 1771 roku. Miał on wówczas plan prostokąta, trójbocznie zamkniętego od wschodu. Od zach. nadal przylegała szkieletowa wieża z 1742 roku. Zastąpiono ją murowaną z cegły w 1834 roku. Jeszcze w XIX w. wokół kościoła znajdował się cmentarz czynny do 1810 roku.
Obecny kształt kościół zawdzięcza Hansowi Pölzigowi, który zaprojektował przebudowę części prezbiterialnej (1901). W l. 1928-1932 przeprowadzono kompleksowe prace remontowe w kościele. Powstały wówczas nowe, mansardowe dachy, a wieża zwieńczona została hełmem. Po II wojnie światowej kościół został jako filia przekazany parafii katolickiej i poświęcony św. Teresie. Przypuszczalnie po tej zmianie dotychczasowy barwny wystrój malarski wnętrz, znany ze zdjęć z okresu międzywojennego, został zamalowany. Ostatnia rozbudowa kościoła: o południowy aneks, miała miejsce w l. 90. XX wieku.
Opis
Kościół znajduje się w centrum miasta, na placu na płd. od Rynku. Otoczony jest kamiennym murem. Obecna forma budowli jest wynikiem wielu przekształceń. Do prostokątnej nawy od wsch. przylega węższe trójboczne, oszkarpowane prezbiterium z dwoma aneksami (1901). Po stronie zach. znajduje się kwadratowa wieża (1834) z aneksami, a od płn. i płd. niewielkie kwadratowe kruchty. Do płd. ściany nawy dostawiony jest podłużny aneks (kon. XX w.). Nawa i nieco niższe prezbiterium nakryte są dachami mansardowymi, a 5-kondygnacyjna wieża zwieńczona hełmem. Elewacje dzielone są pilastrami. W oknach – okrągłych w prezbiterium i zamkniętych łukiem w nawie – umieszczone są witraże. Wieża podzielona jest profilowanymi gzymsami na kondygnacje, na górnych mieszczą się dzwony i zegar.
Jednoprzestrzenna nawa oraz kruchty przesklepione jest kolebką, prezbiterium sferycznie. Wzdłuż nawy biegną drewniane empory połączone z chórem muzycznym. Skromny wystrój malarski pochodzi z 2 poł. XX wieku. Ołtarz główny powstał na pocz. XX w. z wykorzystaniem barokowych detali snycerskich. Na chórze muzycznym znajduje się rokokowy prospekt organowy.
Kościół jest użytkowany. Należy do Parafii Rzymskokatolickiej pw. NMP Niepokalanie Poczętej przy ul. Kościelnej 2 w Wołczynie.
Oprac. JS, OT NID w Opolu, 09-2015 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_BK.22050, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_BK.14348