Historia

Pierwsze wzmianki o dworze w Modlnicy pochodzą z inwentarza spisanego 

w 1582 roku, kiedy to humanista i polityk, sekretarz królewski ks. Stanisław Fogelweder zakupił go od Mikołaja Salomona. Była to wówczas duża, piętrowa budowla, wykonana z drewna na murowanym fundamencie, która - obok mieszkalnych - pełniła również funkcje obronne. Losy tego dworu nie są znane, gdyż następne informacje, pochodzące dopiero z roku 1752 określają dwór jako budowlę znacznie mniejszą, prawdopodobnie zbudowaną na fundamentach poprzedniej. W pierwszej połowie XVII wieku wieś była w posiadaniu Kucharskich, a sto lat później Łapanowskich. Około połowy XVIII wieku kupił ją Michał Łętowski (fundator modlnickiego szpitala dla ubogich) a w 1782 r. Józef Konopka (kolejny właściciel wsi). Dwór został wyremontowany jednak wrótce spłonął. Wtedy właściciel przystąpił do budowy nowego, murowanego domu, który wzniesiono według planów, Karola Kriszkera mistrza krakowskiego cechu murarzy i kamieniarzy 

w latach 1784-1787. Pod koniec XVIII w. dwór rozbudowano a w latach 20. XIX w. przebudowano w duchu klasycyzmu. Do rodziny Konopków dobra modlnickie należały od 1782 roku aż do zakończenia II wojny światowej. Po Józefie Modlnicę odziedziczył jego syn Tadeusz, a następnie wnuki: Julian i Antonina. Po śmierci Antoniny w 1905 roku, majątek przeszedł na Adama Konopkę – seniora (1876-1932) z linii mogilańskiej, a następnie na jego syna Adama juniora – ostatniego prawowitego właściciela dóbr przed ich parcelacją w 1945 roku. Konopkowie należeli do najbardziej światłych ziemian w Małopolsce i utrzymywali kontakty ze znaczącymi osobami tamtej epoki, które później często odwiedzały dwór. We dworze mieszkał przez kilkanaście lat etnograf i kompozytor Oskar Kolberg (do jesieni 1884 roku), bywali w nim malarze Walery Eliasz Radzikowski, Antoni Kozakiewicz, Artur Grottger i Stanisław Kamocki, a także Włodzimierz Tetmajer, twórca polichromii w miejscowym kościele parafialnym. W okresie powojennym dwór uległ zniszczeniu i dewastacji. W 1959 roku został on przekazany Uniwersytetowi Jagiellońskiemu, co upamiętnia wmurowana w fasadę tablica. Z okazji jubileuszu 600-lecia uczelni, został on w latach 1960 -1963, starannie odnowiony z zachowaniem wszystkich cech minionej epoki. W latach sześćdziesiątych dwór w Modlnicy funkcjonował jako Dom Pracy Twórczej Uniwersytetu Jagiellońskiego, potem jako filia Muzeum UJ, a od 1995 roku spełnia rolę Ośrodka Konferencyjno-Recepcyjnego Rektora UJ, działającego w ramach Centrum Badań i Imprez Naukowych.

Opis

Zespół dworski zlokalozowany w północnej części wsi, pomiędzy lokalną drogą (Świętego Wojciecha) a drogą krajową nr. 94 prowadzącą z Olkusza do Krakowa. Brama główna od wschodu, naprzeciko kościoła św. Wojciecha i MB Bolesnej.

Dwór, wybudowany dla Józefa Konopki , z niewielkimi zmianami, zachował się do dnia dzisiejszego. [...]

Od strony północnej i wschodniej dwór jest otoczony rozległym parkiem, opadającym ku zachodowi czterema tarasami, którego założenie datuje się na wiek XVI. Park w stylu ogrodu włoskiego i parku krajobrazowego. Później, zwłaszcza w XVIII i XIX wieku, ogród był parokrotnie rekomponowany. Dziś jego główną wartością jest zachowany częściowo stary drzewostan. Nie zachowały się natomiast, znajdujące się w bliskim sąsiedztwie dworu od strony wschodniej, zabudowania gospodarcze, z których najciekawszy był pochodzący z 1794 roku drewniany spichlerz. Zachował się, całkowicie przebudowany w latach sześćdziesiątych, murowany lamus, mieszczący dziś pokoje gościnne. Jedyną pozostałością dawnego wyposażenia dworu są trzy kominki. Jednak obecnie w dworze odtworzono atmosferę dawnej XVIII-wiecznej siedziby szlacheckiej, aranżując wnętrza stylowymi meblami i obrazami z epoki, m.in. salonik myśliwski ozdobiono trofeami i kolekcją XVIII-wiecznych grafik, ofiarowanych przez ostatniego właściciela majątku, Adama Konopkę.

Całość założenia ogrodzona wysokim kamiennym murem i ogrodzeniem z metalowych pionowych prętów, niedostępna.

Obecnie Ośrodek Recepcyjno-Konferencyjny w Modlnicy

Strona obiektu

Oprac. Grzegorz Młynarczyk, OT NID w Krakowie, 05.2020 r.