Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św. Jerzego - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św. Jerzego


kościół XV w. Wojbórz

Adres
Wojbórz

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. kłodzki, gm. Kłodzko

Kościół zawiera relikty gotyckiego kościoła.Jest reprezentatywnym przykładem późnobarokowej architektury sakralnej.

Historia

Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1342 r., a tutejszy kościół w 1349 r. Kolejny wzniesiony jako późnogotycki. W XVI w. ludność przyjmuje wyznanie ewangelickie. Przed 1631 r. ponownie rzymskokatolicki, parafialny, pw. Św. Jerzego. Zbarokizowany zapewne w 1733 r. Rozbudowany w 2 poł. XVIII w. z zachowaniem wieży oraz częściowo murów zach. części nawy (z jedną przyporą). Nawa przedłużona, podwyższona i zamknięta na całej szerokości półkolistą absydą prezbiterialną. Wnętrze nowego kościoła salowe, zawarte w bardzo wąskim korpusie nakrytym jednym dachem. Przed wieżą zbudowana kruchta. Przy nawie wzniesione: przybudówka z kruchtą i zakrystią w przyziemiu oraz z wydłużoną emporą na piętrze (od pd.), a po przeciwnej stronie — kaplica Św. Krzyża. Najstaranniej komponowany wystrój elewacji fasady, a szczególnie wieży. Kościół zbudowany w stylu późnobarokowym, ale z wykorzystaniem rozwiązań z różnych faz baroku. Z baroku wczesnego wzięte: typ przestrzenny kościoła, ujednolicenie bryły, atektoniczna struktura podziałów wnętrza i elewacji, sklepienie kolebkowe z lunetami i gurtami, obramienia okien izby dzwonowej, owalne okulusy i głowice pilastrów. Dla baroku dojrzałego reprezentatywne: sklepienia żaglaste, lekko zaokrąglone naroża kaplicy, wysoko umieszczone okna o łuku odcinkowym, płyciny na elewacjach wieży, kamienne obramienia okienne w formie litery T, sztukaterie pilastrów, posadowienie chóru muzycznego na spłaszczonym sklepieniu i falisty zarys balustrady chóru. Z kolei dla baroku późnego charakterystyczne: wieżowa klatka schodowa przy wieży, spłaszczone łuki arkad empory i spływy wolutowe oraz dekoracja balustrady chóru muzycznego. Kościół odnawiany na pocz. XX w., kiedy to wykonana polichromia wnętrza w stylu historyzmu. Barwione podziały wnętrza, a ściany pokryte malowidłem o wzorze dywanowym. Sklepienie nawy ozdobione plafonami. W latach ok. 1920-1940 przebudowana w stylu historyzmu (neobaroku z elementami neorenesansu) kruchta przed wieżą, wykonane ceramiczne pokrycie dachowe ze wzorem geometrycznym. Elewacje pokryte tynkiem fakturowym. W 1974 r. zamalowana polichromia wnętrza z pocz. XX w.

Opis

Kościół orientowany, murowany, jednowieżowy, salowy z półkolistą absydą prezbiterialną, z kaplicą od pn. i z przybudówką z zakrystią, kruchtą i emporą od pd. Przy wieży kruchta i przybudówka ze schodami na chór muzyczny. Nawa i prezbiterium nakryte jednym dachem, a wieża dwuprześwitowym hełmem. Fasada z wieżą dzielone w dolnej części lizenami, nad którymi profilowany gzyms koronujący. Nad nim i nad bocznymi partiami elewacji spływy wolutowe. Wyższe kondygnacje wieży dzielone gzymsami, lizenami, pilastrami, ożywione płycinami, zwieńczone belkowaniem. Lizeny i uproszczone belkowanie koronujące także na elewacjach korpusu kościoła. Otwory w kamiennych obramieniach w formie litery T lub listwowych. Wnętrze kościoła salowe. Absyda prezbiterialna wyróżniona wąskim łukiem tęczowym zdobionym tablaturą, dzielona pojedynczymi pilastrami. Na ścianach nawy — pary pilastrów. Nad pilastrami odcinki belkowania i wspólny, profilowany gzyms koronujący. Pilastry i odcinki belkowania zdobione dekoracją sztukatorską. Absyda prezbiterialna i nawa nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami i gurtami. Na sklepieniu nawy plafony, a w zach. części nawy dwukondygnacjowy chór muzyczny. Jego dolna część o zarysie falistym posadowiona na spłaszczonym przęśle sklepienia. Balustrady chóru drewniane. Zdobione dekoracją płycinową z ornamentem wstęgowo-cęgowym i kampanulami. Ku nawie otwarta arkadą kaplica Św. Krzyża. Zbudowana na planie czworoboku ze ściętymi narożami, w których umieszczone nisze z muszlowymi konchami. Nakryta sklepieniem żaglastym z dużym plafonem. Wyposażenie kościoła złożone m.in. z trzech nie architektonicznych ołtarzy: głównego Św. Jerzego, z bramkami (późny barok z elementami rokoka, 2 poł. XVIII w.) i z dwóch bocznych pw. Serca Jezusowego i Św. Michała Archanioła (dojrzały barok, ok. 1730-1740). Ponadto w kościele: późnobarokowo-rokokowe ambona z bramką i ławki (2 poł. XVIII w.), prospekt organowy, balustrada komunijna i stalle. Zachowane barokowe portale wewnętrzne oraz opierzone drzwi. W kaplicy Św. Krzyża umieszczony ołtarz architektoniczny i dwa konfesjonały (barok, 2 poł. XVIII w.).

Zabytek dostępny przez cały rok, możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Opr. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 11-01-2017 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.75576, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.85618