Zasada działania wieży ciśnień

Kaliska wieża ciśnień przy ulicy Górnośląskiej ma wysokość 27 metrów i pojemność zbiornika około 400 metrów sześciennych. Zbiornik istnieje do dziś i znajduje się na górze w najszerszej części wieży. Ze względów ekonomicznych zamiast wodociągu zbudowano w tym miejscu wieżę ciśnień. Przechowywała ona wodę nad ziemią,  aby odpowiednio regulować ciśnienie w sieci. Gdy poziom wody w zbiorniku obniżał się, wówczas zawór kontrolny zamykał się, przerywając przepływ wody do sieci. Następnie woda z sieci pompowana była do zbiornika. Gdy poziom wody wzrastał w zbiorniku, wówczas pompa przestawała działać. Działanie wieży ciśnień polegało na zapewnieniu stabilnego ciśnienia w wodociągu, pokrywając chwilowy wzrost zapotrzebowania na wodę. Tego typu wieże ustawiano na wzniesieniu, tak jak np. w Kaliszu.

Wieża dziś  

Z czasem wodociągowe wieże ciśnień straciły znaczenie dzięki rozwojowi wodociągów i zastosowaniu  hydroforów. Zaczęto je wyłączać z wodociągów. Kaliska wieża dostarczała wodę mieszkańcom miasta do lat 60. XX wieku, kiedy to wyłączono ją z systemu wodociągów. Wieża stała opuszczona do początku lat 80. XX wieku. Wówczas kaliski artysta, rzeźbiarz Bogdan Jarecki postanowił zaadaptować ten obiekt na miejsce działań „Grupy Twórców Towarzystwa Miłośników Kalisza”. W wyniku tzw. „afery wieżowej”, artystów z wieży usunięto, ale pomysł Bogdana Jareckiego, by wieżę zagospodarować na cele kulturalne został zrealizowany. W 1987 roku utworzono tu Ośrodek Kultury Plastycznej „Wieża Ciśnień” i jest on kontynuacją inicjatywy Grupy Twórców Towarzystwa Miłośników Kalisza. Cztery  lata po śmierci Bogdana Jareckiego, w październiku 2014 roku, na terenie wokół wieży otwarto „Ogródek Jareckiego”. Jest to plenerowa stała ekspozycja rzeźb kaliskiego artysty.

W ramach działającego do dziś ośrodka funkcjonuje znajdująca się na drugim piętrze budynku i wyżej Galera Wieża Ciśnień, miejsce wystaw i konkursów oraz prezentacji artystycznych. Poniżej galerii znajduje się sklep zaopatrzenia plastyków. Na  najwyższej kondygnacji, w najszerszym miejscu, umiejscowiony jest zbiornik wodny o pojemności około 400 metrów sześciennych. W jednej z galerii zachowane są dawne zawory.

Dostępność. Galerię Wieża Ciśnień można zwiedzać w godzinach otwarciach galerii i sklepu.

Opracowanie: Waldemar Rusek, 09-04-2024