dwór - Zabytek.pl
Adres
Brześce, Osiedlowa 2A
Lokalizacja
woj. mazowieckie,
pow. piaseczyński,
gm. Góra Kalwaria - obszar wiejski
Przyziemie dworu zbliżone jest do kwadratu (14,73 x 17,96 m) z sienią przecinającą układ trzytraktowy, biegnącą swą osią od ganku w kierunku jeziora. Trakt frontowy i tylni, większe i słoneczniejsze od środkowego, dzielone są na dwa pomieszczenia po obu stronach sieni. W rezultacie powstaje symetryczny podział z obszernymi, reprezentacyjnymi pokojami skupionymi wokół długiej sieni.
Oś sieni jest przedłużeniem osi od wjazdowej alei lipowo – kasztanowej z mostkiem nad dawną fosą, w kierunku jeziora. Dzięki takiemu sytuowaniu, po otwarciu przeciwległych w sieni, dwuskrzydłowych drzwi, mamy okazję podziwiać niezwykle malowniczy widok „esowatego” wjazdu od południowego-zachodu i spiętrzenia planów na północnym-wschodzie: zbocza wzniesienia, rozległej tafli jeziora, pasa zieleni i pól. Zmiana orientacji dworu w celu osiągnięcia tego „reprezentacyjnego” efektu nastąpiła zapewne wraz z budową nowej siedziby; zachowana wcześniejsza piwnica nie odpowiada obrysowi przyziemia dworu.
Fragmenty oryginalnych zachowanych ścian dają dowód, że dwór jest budowlą modrzewiową, z brusów o grubości ok. 18 cm i szerokościach ok. 34-38 cm łączonych w konstrukcji wieńcowej, z narożnikami w jaskółcze ogony i szerokimi futrynami tworzącymi otwory okienne. Zaciosy na zachowanych belkach futryn wykonane dłutem lub małymi siekierami dowodzą, że dwór był tynkowany, zapewne gliną, ponieważ glinianą zaprawę w murach posiadają nadal spichlerz i kuchnia dworska.
Mimo posadowienia na znacznym wzniesieniu, wysokich ścian parteru (ok. 3,49m) oraz masywu dachu (wys. 7,61 m) bryła nie sprawia wrażenia przytłaczającej właśnie dzięki zręcznym zabiegom rozbijającym płaszczyzny: zmiana kątów dachu, przełamanie połaci za pomocą gzymsów z szerokich belek profilowanych liniami falistymi i załamaniami prostokątnymi, podobne gzymsy pod okapem dachu, a przy tym ganek na kolumnach toskańskich z naczółkiem urozmaiconym spływami wolutowymi.
Przed dworem zachował się unikatowy, jeden z dwóch zachowanych w Polsce, kulowy zegar słoneczny wskazujący czas za pomocą cienia, bez użycia gnomonu.
Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Filip .
Rodzaj: dwór
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_14_BK.188805, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_14_BK.33477