Stanowi przykład barokowej architektury drewnianej powstałej w 1 poł. XVII w.

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1413 roku. W XV wieku właścicielem osady był Stanisław z Drogiszki. Od wieku XVI należała ona do rodziny Narzymskich herbu Dołęga. Od XVIII wieku właścicielami wsi była rodzina Zielińskich herbu Świnka. Mieli oni w okolicach Strzegowa rozległe dobra.

Kościół pw. św. Krzyża został postawiony w 1635 roku (w źródłach wymienia się też dwie inne daty: 1644 i 1668). W aktach wizytacyjnych z 1776 roku nazywany był „kaplicą św. Rocha”. Nie wiadomo, kiedy dokonano zmiany wezwania na „św. Krzyża” (określany jest również jako „Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego”). Poważny remont świątyni przeprowadzono w 1933 roku, kiedy to założono nowy dach. Kolejne prace remontowe prowadzono w latach 1950-1953 oraz na przełomie XX i XXI wieku. W chwili obecnej stanowi kościół filialny parafii św. Mikołaja w Niedzborzu.

Opis

Kościół usytuowany jest na południowy - wschód od wsi, na naturalnym wzniesieniu terenu. Świątynia otoczona jest pięciohektarowym parkiem przykościelnym, z wieloma okazami starodrzewa. W pobliżu kościoła zbudowano zadaszony ołtarz polowy, postawiono krzyż oraz pomnik upamiętniający 400. lecie udokumentowania kultu ozdrowieńczego działania położonego w pobliżu źródełka wody (1598-1998), jak również Drogę Krzyżową z 14 krzyżami – stacjami.

Kościół jest orientowany, konstrukcji zrębowej, wzmocnionej lisicami, z zewnątrz ozdobnie oszalowany, z oblistwowaniem. Nawa jest prostokątna, z węższym, zamkniętym prosto prezbiterium. Od strony wschodniej do prezbiterium dobudowana została zamknięta trójbocznie zakrystia. Od strony zachodniej, nad wejściem głównym do nawy dostawiona jest wieża na planie kwadratu (konstrukcji słupowej, zwieńczona blaszanym hełmem z krzyżem), którą poprzedza szeroki wydatny podcień. Nad nawą i prezbiterium oddzielne dachy trójpołaciowe, a nad zakrystią – pięciopołaciowy. Wszystkie bite gontem. Nad nawą czworoboczna wieżyczka na sygnaturkę obita blachą z cebulastym hełmem zwieńczonym krzyżem. Wnętrze świątyni jest jednonawowe, przykryte stropem płaskim (tzw. nadsiębitka). Chór muzyczny wsparty na dwóch profilowanych słupach z mieczami oraz ażurową balustradą. Najcenniejszym elementem wyposażenia jest obraz „Przemienienie Pańskie” z XVII wieku znajdujący się w górnej części ołtarza głównego. Ponadto w ołtarzu znajduje się, w części środkowej, współczesny krucyfiks oraz manierystyczne tabernakulum.

Obiekt dostępny podczas mszy oraz po uprzednim umówieniu się z proboszczem parafii w Niedzborzu.

Oprac. Jerzy Szałygin, OT NID w Warszawie, 11-04-2018 r.