Dom jest również ważnym zabytkiem dla historii rozwoju poczty i komunikacji drogowej w tej części Europy.

Historia

Budynek wzniesiony został w 1790 z przeznaczeniem na siedzibę austriackiej cesarskiej poczty konnej. Jego powstanie związane było z wybudowaniem w 1775 nowej, tzw. drogi cesarskiej, łączącej Brno na Morawach, przez Bielsko i Kęty, z Krakowem. Trakt w Kętach poprowadzono ul. Bulowską, która miała dotąd znaczenie lokalne. Po wybudowaniu drogi nazywano ją Królewską, w okresie międzywojennym Józefa Piłsudskiego, a po 1945 , Krakowską. W okresie międzywojennym nieruchomość stanowiła współwłasność Anny i Piotra Zająców oraz Stowarzyszenia Byłych Wojskowych pod protektoratem gen. Andrzeja Galicy. Mieściły się tu sklepy, magazyny i biura. Po 1945 budynek użytkowała miejscowa Powszechna Spółdzielnia Spożywców „Społem”, a w ostatnim 20-leciu XX w. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe „Karo”, które miało tu swoje biura i sklep. Aktualnie budynek stanowi własność prywatną. W latach 2010-2015 został gruntownie odrestaurowany, unowocześniony i przeznaczony na sprzedaż. Obiekt jest przystosowany do prowadzenia w nim wielu rodzajów działalności usługowej. Na zapleczu „poczty” (ul. Krakowska 1), stoi budynek dawnej stajni i wozowni, stanowiący niegdyś jej zaplecze techniczne, po 1945 przekształcony na komunalny obiekt mieszkalny, obecnie nieużytkowany.

Opis

Budynek dawnej poczty murowany z cegły, potynkowany. Wzniesiony na planie prostokąta, szerokofrontowy, symetryczny, dwutraktowy, czterokondygnacyjny (piwnica, parter, piętro, poddasze). Korpus obiektu nakryty jest blaszanym dachem mansardowym z facjatą od frontu. Fasada pięcioosiowa, podzielona horyzontalnie i zwieńczona obiegającym budynek, profilowanym uskokowo, gzymsem. Podziały wertykalne lizenowe i ramowe. Narożniki elewacji zaokrąglone. W osi środkowej fasady dwukondygnacyjny ryzalit o zaokrąglonych narożnikach. Piętro ryzalitu flankowane jest pilastrami i zwieńczone belkowaniem. Nad ryzalitem facjata z oknem. Elewacja tylna z dwukondygnacyjnym, umieszczonym asymetrycznie ryzalitem, pozbawiona elementów dekoracyjnych, z wyjątkiem gzymsu koronującego. Elewacje boczne z niektórymi oknami zamurowanymi. Piwnice kamienne. W sieni sklepienia żaglaste, nad klatką schodową odcinkowe. Posadzki i stopnice schodów ze sztucznego kamienia. W czasie ostatniego remontu odtworzony został pierwotny układ przestrzenny wnętrza. 21 pomieszczeń o łącznej powierzchni ok. 700 m² przystosowanych jest do prowadzenia działalności hotelowej lub na świadczenie innych usług. Stolarka okienna i drzwiowa oraz wszystkie instalacje współczesne, nowe. Budynek dawnej stajni i wozowni murowany z cegły, potynkowany, parterowy, niepodpiwniczony, na planie wydłużonego prostokąta, szerokofrontowy, dwutraktowy, przekształcony przez wprowadzenie wtórnych podziałów dla przystosowaniu do funkcji mieszkalnej.

Zabytek dostępny z zewnątrz.

Oprac. Tadeusz Śledzikowski, OT NID w Krakowie, 24-04-2020 r.