Historia

Pałac został wzniesiony w r. 1766 z inicjatywy poznańskiego kupca Johanna Georga Treppmachera. Powstał on na terenie dawnego dziedzińca twierdzy drezdeneckiej, założonej w latach 1603-1605, a rozebranej w 1765 r. po zniszczeniach w trakcie wojny 7-letniej. W 1798 roku, po śmierci Treppmachera, pałac został zlicytowany. W posiadłości gościli książęta i monarchowie oraz wybitni mężowie stanu. W trakcie XIX i na pocz. XX w. budynek był poddawany przebudowom i modernizacjom, obejmującym głównie zmiany układu pomieszczeń i wystroju wnętrz. Przed 1939 rokiem w pałacu mieściła się siedziba zarządu dróg oraz mieszkania lokatorskie. Po wojnie był użytkowany jako komunalny budynek mieszkalny, a w 1958 r. został zaadoptowany na szkołę podstawową. Obecnie jest to budynek Gimnazjum nr 1.

Opis

Pałac położony jest we wsch. części miasta, na terenie dawnego Pl. Twierdzy, obecnie Pl. Wolności. Stanowi zamknięcie osi widokowej prowadzącej od Rynku Starego Miasta przez Rynek Nowego Miasta do Pl. Twierdzy. Jest głównym elementem zespołu zabudowy, na który składają się dwie parterowe oficyny oraz kordegarda. Zespół jest skomunikowany utwardzoną drogą z ziemnym nasypem bastionu twierdzy. Przed fasadą pałacu rozciąga się niewielki park z aleją lipową. Pałac został wzniesiony w stylu barokowym, z kamienia i cegły, na rzucie wydłużonego prostokąta, z pozornym ryzalitem w elewacji frontowej, zach. oraz przybudówkami od pn., pn. wsch. i pd. Jest częściowo podpiwniczony, dwukondygnacyjny, przekryty wysokim dachem czterospadowym, kopertowym z wystawkami po stronie zach. Przybudówki nakryte dachem mansardowym (po stronie pn.-wsch.), dwuspadowym i pulpitowym. Elewacje są otynkowane, artykułowane rytmem symetrycznych osi okiennych i detalem architektonicznym w formie pasu z rozetami między kondygnacjami (na fasadzie), profilowanego gzymsu koronującego, opasek okiennych. Oś centralna fasady została zaakcentowana pozornym ryzalitem, w którym mieści się w ozdobnej niszy wejście główne, ujęte po bokach pilastrami dźwigającymi belkowanie, nad którym znajduje się balkon z kutą balustradą, ozdobioną kartuszem i inicjałami właściciela – J. G. Treppmachera. Z oryginalnego układu wnętrz zachowała się reprezentacyjna sień przelotowa, w której mieści się drewniana, zabiegowa klatka schodowa z dekoracją snycerską. Piwnice są przesklepione krzyżowo i kolebkowo. Piwnica pod pd. częścią budynku stanowi pozostałości po wcześniejszym, prawdopodobnie XVII-wiecznym budynku mieszkalnym. Kilka pomieszczeń na parterze zostało przekrytych sklepieniami krzyżowymi i żaglastymi z lunetami, nad pozostałymi pomieszczeniami na parterze i piętrze znajdują się stropy belkowe. W sieni zachowała się ceramiczna posadzka oraz oryginalna tablica inskrypcyjna poświęcona budowie pałacu, a w pozostałych pomieszczeniach - kominki, sztukaterie oraz sztukatorska okładzina ścian w jednej z sal. W wejściu głównym znajduje się oryginalna stolarka drzwiowa o bogatym detalu snycerskim.

Zabytek dostępny. Możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

oprac. Marta Kłaczkowska, OT NID w Zielonej Górze, 21-11-2017 r.