Zbudowana była dla Hugona Seydla mającego znaczny wpływ na rozwój nowopowstałego letniska, a później uzdrowiska Skolimów. Architektoniczne nawiązania rezydencji do domu zdrojowego ówczesnych uzdrowisk były rozwiązaniem unikatowym dla okolic Warszawy. Zespół parkowo-willowy stanowił centrum kulturalno-rozrywkowe osiedla.

Historia

 „Zagłobin” był jedną z najbardziej okazałych rezydencji w osadzie letniskowej Skolimów powstałej w 1897 r. z parcelacji gruntów Wacława Prekera. Założony został na obszernej nieregularnej działce położonej przy ul. Parkowej wzdłuż rzeki Jeziorki i przekraczającej nurt jej odnogi Młynówki. Parcelę tę zakupił w 1903 r. Hugon Seydel honorowy konsul Królestwa Serbii, sędzia Trybunału Handlowego z Warszawy i współwłaściciel rodzinnej firmy winiarskiej. Był on też fundatorem pierwszego na terenie Konstancina i Skolimowa Zakładu Przyrodoleczniczego „Hugonówka”. W 1909 r. na działce powstała eklektyczna willa łącząca motywy renesansu, baroku i secesji. Jej projekt przypisuje się Józefowi Czajkowskiemu, wszechstronnemu artyście malarzowi i architektowi. Budowę willi prowadziło biuro arch. Hugona Kudery. Inspiracją dla nazwy rezydencji była postać Zagłoby z trylogii Henryka Sienkiewicza, z którą Hugon Seydel się identyfikował. Obiekt obok funkcji mieszkalnej miał pełnić rolę ośrodka życia letniskowego na wzór zaczerpnięty ze znanych miejscowości sanatoryjnych, co również odzwierciedliło się w architekturze budynku. Analogiczną formę wysokiej wieży pełniącej funkcję widokową miała willa Antoniego Jaroszewicza w Druskiennikach. Do skolimowskiej willi dobudowany był też długi taras nad kondygnacją suteren, przykryty szklanym dachem wspartym na żeliwnych słupach, zakończony muszlą koncertową. Było to miejsce licznych koncertów i przedstawień organizowanych w ciepłych miesiącach dla mieszkańców letniska. W 1911 r. firma ogrodnicza „C. Urlich” na kanwie istniejącego lasu sosnowego i przepływającej przez posiadłość odnogi rzeki Jeziorki założyła malowniczy park angielski. Był on dostępny dla publiczności i pełnił rolę parku zdrojowego. Od zach. wykopano sztuczny staw o nieregularnym, wijącym się, kształcie z kaskadami i zamkniętym układzie wód w typie tzw. rzeki angielskiej. Usypano również sztuczne pagórki widokowe po wsch. stronie stawu i kamienisty po zach. stronie willi, na którym była ozdobna fontanna. Ścieżki parkowe o swobodnym układzie oświetlały latarnie gazowe. Na wyspie stał domek gościnny w stylu dworkowym o konstrukcji szkieletowej, a na drugi brzeg Młynówki prowadziły 3 mostki. W parku żyły oswojone sarny i bażanty, a po stawie pływały łabędzie. Podczas I wojny światowej, kiedy Hugon Seydel przebywał w Rosji ewakuowany tam jako dyplomata, jego rodzina założyła przedsiębiorstw „Casino” organizujące na terenie posiadłości imprezy kulturalne. Po śmierci założyciela w l. 30 XX w. rezydencja przeszła na własność jego bratanka Edmunda Seydla. Wówczas taras przy willi był już kryty blachą. W czasie okupacji wiele okolicznych willi przejęło wojsko niemieckie. W „Zagłobinie” ulokowano ponoć biuro pracy, a w jego piwnicach więzienie prewencyjne. Po wojnie willę dzierżawiło miejscowe gimnazjum umieszczając w nim bursę, bibliotekę i salę gimnastyczną. W 1968 r. Wanda Seydel sprzedała rodzinną posiadłość Sądowi Najwyższemu, a ten przekazał ją Prokuraturze Generalnej. Park wówczas ogrodzono, a willę zamieszkiwali prywatni lokatorzy. Dom i jego otoczenie ulegały stopniowej dewastacji. Zniszczeniu uległa część tarasowa obiektu. Od strony rzeki wyburzono ogrodzenie i zdecydowano o wydzieleniu z parku szerokiego na 25 m pasa terenu nadrzecznego z wieloma okazami starodrzewów i krzewów, z przeznaczeniem na ścieżkę zdrowia. W l. 70 i 80 XX w. malownicza zrujnowana posiadłość była wykorzystywana jako scenografia w filmach m. in. „Sanatorium pod Klepsydrą” i serialu „Tylko Kaśka”. Założenie przeszło na własność P. P. „Uzdrowisko Konstancin”. W l. 90. XX w. nowy najemca wyremontował i rozbudował willę, a park uporządkował.

Opis

Zabytkowe założenie znajduje się w Konstancinie-Jeziornie na obszernej działce u zbiegu ulic Chylickiej i Sułkowskiego. Od pn. jego granicę stanowi odnoga rzeki Jeziorki zasilająca niegdyś urządzenia pobliskiego młyna. Willa stoi w pd.-zach. części posesji w otoczeniu komponowanego leśnego parku. Elewacją frontową zwrócona jest do ul. Sułkowskiego, przy której w ogrodzeniu posesji znajduje się furtka o murowanych słupach zwieńczonych kulami. Budynek jest murowany z cegły, tynkowany, ma nieregularny plan i urozmaicony kształt bryły. Od wsch. do willi dobudowane zostało współczesne skrzydło z ogrodem zimowym w miejsce dawnego podłużnego tarasu i oficyna. Zabytkowa część budynku jest dwukondygnacyjna z wysokimi suterenami i mieszkalnym poddaszem. Przykrywają ją wielospadowe dachy kryte dachówką z facjatą od frontu i szczytami w pozostałych elewacjach. Do jej pd.–zach. narożnika przylega wieloboczna, czterokondygnacyjna wieża. Niesymetryczne elewacje zabytkowej willi mają urozmaiconą linię i bogaty wystrój. Składają się na niego liczne tarasy i balkony o tralkowych i kutych balustradach (niektóre na ozdobnych wspornikach), pasowe boniowanie dolnych kondygnacji, wielopodziałowe okna o różnorodnych rozmiarach, przeważnie arkadowe i ujęte w profilowane opaski zwieńczone kluczem. Najbogatszą dekorację mają elewacje frontowa i zach. zwieńczona dużym falistym szczytem i dostawiona do nich wieża. W kondygnacjach przyziemia i parteru ma ona zarys zaokrąglony, a wyżej wieloboczny. Od frontu przylega do niej ganek wejściowy poprzedzony schodami i zamknięty u góry balkonem drugiej kondygnacji. Powyżej okna balkonowego zdobią ją okulusy w ozdobnych opaskach. Najbogatszy wystrój ma górna kondygnacja wieży wydzielona szerokim gzymsem wspartym na konsolach. W partii tej narożne półkolumny toskańskie flankują ściany o dużych arkadowych oknach i frontowych portfenetrach z kutymi balustradami. Powyżej gzymsu koronującego zwieńczona jest attyką balustradową z filarkami zakończonymi kulami, połączonymi wolutami i secesyjnymi metalowymi balustradami. Otaczający willę park z częściowo zachowanym starodrzewem zajmuje obecnie powierzchnię ok. 3,7 ha. Czytelny jest jeszcze jego pierwotny układ z podziałem na część leśną z dominacją sosen i świerków z dodatkiem krzewów i niewielkich drzew oraz część o kompozycji parku angielskiego z drzewami liściastymi i grupami krzewów. Zachowane są też elementy sztucznie komponowanego krajobrazu jak pagórki widokowe oraz staw o zróżnicowanym poziomie wód i nieregularnym kształcie w formie tzw. rzeki angielskiej.

Zabytek dostępny z zewnątrz

Oprac. Małgorzata Laskowska-Adamowicz, OT NID w Warszawie, 19-03-2018 r.