Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny z Góry Karmel - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny z Góry Karmel


kościół 1518 r. Głębowice

Adres
Głębowice, Plebańska 8

Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. oświęcimski, gm. Osiek

Kościół należy do najstarszych gotyckich świątyń drewnianych na terenie pogranicza śląsko-małopolskiego.

Przez późniejsze rozbudowy utracił częściowo swój pierwotny charakter, ale zachowuje nadal  znaczne walory historyczne, architektoniczne i krajobrazowe. Do wyposażenia kościoła należą cenne zabytki barokowe.  Świątynia jest ośrodkiem kultu maryjnego. Już w okresie międzywojennym do Głębowic pielgrzymowali wierni, aby w tutejszym kościele przyjąć szkaplerz.

Historia

Głębowice w przeszłości były wsią prywatną. W 1. poł. XVI w. miejscowość należała do rodziny herbu Kornicz, która przyjęła nazwisko Głębowskich. Później posiadali ją m.in.  Gierałtowscy, Komorowscy, Pisarzowscy i Duninowie. Pierwsze wzmianki o miejscowym kościele dotyczą lat 1325–1327. Być może już wtedy była to świątynia parafialna. Przyjmuje się, że istniejący kościół wzniesiony został w 1518 r. Z tego czasu pochodzi nawa i starsze elementy kwadratowej wieży. W 1782 r. kościół był remontowany z inicjatywy Apolonii  Pisarzewskiej. Wtedy m.in.  obudowano  wieżę nową, drewnianą konstrukcją. Na miejscu drewnianego prezbiterium w 1931 r.  powstało nowe, murowane. Przy nim znajduje się murowana zakrystia z XVII w. oraz nowsze kaplice z 1861 i 1931 r. Drewnianą kruchtę południową przy nawie wzniesiono w 1924 r. W  latach 1562–1659 w  kościele znajdował się zbór kalwiński. W 1659 r. świątynię ponownie konsekrował biskup krakowski Mikołaj Oborski. Kościół był gruntownie odnawiany pomiędzy 1967 a 1969 r. (m.in. wtedy wymieniono zużyte drewniane elementy konstrukcyjne obiektu i częściowo strop w nawie, naprawiono pokrycie dachu). W 1. ćw. XXI w. odnowione zostały wnętrza i ołtarze.

Opis

Świątynia położona jest w centrum wsi, na wyniesieniu terenu. Granice dawnego cmentarza przykościelnego obsadzone są starodrzewem liściastym.  Na cmentarzu zachowało się kilka nagrobków z XIX w. Świątynia orientowana, wzniesiona na planie krzyża łacińskiego. Składa się z drewnianej, oszalowanej nawy  konstrukcji zrębowej, murowanego prezbiterium pomiędzy dwoma kaplicami, piętrowej zakrystii oraz wieży konstrukcji słupowo-ramowej, zwieńczonej kopulastym hełmem zakończonym iglicą. Dach nad korpusem budowli dwuspadowy, jednokalenicowy, kryty dachówką. W kalenicę dachu wbudowana jest wieżyczka na sygnaturkę  barokowego kształtu. Nawę nakrywają stropy drewniane, prezbiterium sklepienie kolebkowe, kaplice sklepienia kolebkowo-krzyżowe, a zakrystię nieckowate z małym zwierciadłem. Kaplice otwarte są do prezbiterium arkadami. Chór muzyczny wsparty jest na dwóch drewnianych słupach. Wnętrze kościoła zdobi współczesna polichromia  figuralno-ornamentalna. Ołtarz główny manierystyczny z barokowym obrazem Matki Boskiej wręczającej szkaplerz św. Szymonowi Stockowi,  z ok. poł. XVII w. Ołtarze boczne w kaplicach neobarokowe, z obrazami  Ecce Homo i Chrystus Ukrzyżowany. Cennymi zabytkami są barokowe obrazy:  epitafijny, Zofii z Komorowskich-Gierałtowskiej (zm. 1638 r.); Koronacja Matki Boskiej ze scenami alegorycznymi i sentencjami odnoszącymi się do zbawienia, z ok. poł. XVII w.; św. Barbara, Chrystus u słupa, czterej Ewangeliści, św. Rodzina (ok. poł. XVII w.), Matka Boska z Dzieciątkiem. Kilka feretronów, m.in. późnobarokowe ok. 1700 r. i z 1. ćw. XVIII w.  Chrzcielnica kamienna, barokowa 1658 r., przerobiona   w 1782 r. Jeden  z dzwonów kościelnych ma widoczną datę  1506. Na zewnętrznej  ścianie zakrystii znajdują się  epitafia właścicieli Głębowic z XVII i XVIII w. W słup bramy ogrodzenia kościelnego wmurowana jest jedna z najstarszych zachowanych płyt nagrobnych w okolicach Krakowa Jakuba Gierałtowskiego, pochodząca z 1564 r. 

Modele 3D

Obiekt dostępny. Wnętrze zawsze można zobaczyć w czasie nabożeństw. Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce.

Oprac. Tadeusz Śledzikowski, OT NID w Krakowie, 24.08.2022 r.

Zdjęcie 360°
360°
360°
360°
360°
360°
360°
360°
360°
360°
360°

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.182274, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.382337