Historia

W roku 1242 miejscowość Dziewin (do 1945 r. - Dieban) należała do dóbr książęcych. W 1287 r. zakupiona została od księcia Henryka III przez Ottona von Zedlitz. W 1479 r. właścicielem dóbr był Christoph von Talkenstein - wówczas mogła ulec zniszczeniu pierwotna, średniowieczna siedziba.

Pałac renesansowy wzniesiony został jako budowla dwuskrzydłowa w latach 1558-1561 przez braci Lassela, Sigmunda i Wolfa von Kanitz (bracia Friedrich i Sigmund von Kanitz objęli dobra drogą zamiany od Albrechta I i Karola II Podiebrada w 1508 r.). Dwór został rozbudowany w 1566 r. o skrzydło wschodnie. W 1580 r. wzniesiono drugi segment skrzydła wsch. oraz zamknięto dziedziniec murem kurtynowym. W 1700 r. nastąpiła kolejna rozbudowa siedziby przeprowadzona przez Hansa Friedricha von Mutschelnitz. Wówczas też powstało założenie ogrodowe. Po jego śmierci dobra objęła rodzina von Schweinitz und Krain - w jej posiadaniu majątek pozostał aż do czasów II wojny światowej. W 1798 r. Dziewin stał się siedzibą ordynacji. Pałac był gruntownie restaurowany w latach 1860-1889 - wówczas elewacjom dworu nadano jednolity wygląd. Po 1945 r. pałac popada w ruinę.

Opis

Zespół pałacowo-parkowy w Dziewinie zlokalizowany jest w pn. części miejscowości, po zach. stronie drogi wiejskiej. Pałac usytuowany jest w centrum założenia, na pn. założono folwark, na pd. rozciąga się park. Do pałacu od pd. przylegają ogrody i park otoczone murem.

Pałac jest budowlą dwukondygnacyjną, trójskrzydłową na rzucie podkowy otwartej w kierunku północnym. Pałac nakryto dwuspadowymi, wysokimi dachami z renesansowymi szczytami, ozdobionymi sterczynami i wolutami. Elewacje pałacu dekorowane boniowanem, zwieńczone zostały gzymsem koronującym na konsolach. Detal architektoniczny z piaskowca: obramienia zamknietych koszowo okien i portale. Portal główny znajduje się na osi skrzydła wsch. - renesansowy, z datą budowy pałacu „1558” oraz herbami rodów Kanitz, Niebelschütz, Glaubitz i Kreckwitz. W portalu skrzydła barokowego inskrypcja zawierająca datę „1700” oraz herby Schweinitz i Müschelnitz. W tym skrzydle kolejny portal renesansowy z datą „1566” oraz herbem braci von Kanitz.

Obecnie budowla zachowana jest w ruinie: mury obwodowe zachowane są do wysokości gzymsu kordonowego; brak jest dachu, więźby dachowej, stropów; detal architektoniczny zachowany szczątkowo.

Zabytek w ruinie, niedostępny.

oprac. Bogna Oszczanowska, OT NID we Wrocławiu, 22-09-2015 r.