Historia

Obecnie istniejący pałac został wzniesiony na miejscu dworu obronnego Pawła Orzechowskiego, wzmiankowanego w 1576 r. jako „fortalitium”. W obrębie tego założenia w k. XVII w. Dominik Kazimierz Gołuchowski wybudował nowy murowany dwór, którego fragmenty zostały wchłonięte przez nową siedzibę, wzniesioną ok. poł. XVIII w. przez Michała Maurycego Suchodolskiego, podczaszego krasnostawskiego i chełmskiego, chorążego chełmskiego, żonatego z Barbarą Mężyńską. Towarzyszyły mu dwie oficyny usytuowane po obu stronach dziedzińca zamkniętego ogrodzeniem z bramą. W ciągu XIX w. majątek był dziedziczony przez kolejnych potomków rodziny Suchodolskich, a od l. 80. wystawiany na licytację kilkakrotnie zmieniał właścicieli (m.in. należał do . Druckich-Lubeckich i Żurowskich). Podupadający majątek, zniszczony podczas I wojny światowej i w 1920 r. (spłonęła wschodnia część pałacu, którą rozebrano w 1936 r.) został rozparcelowany, a pałac w 1934 r. sprzedany gminie Turka z przeznaczeniem na szkołę. W 1943 r. w pałacu znajdował się szpital niemiecki, a po wojnie ponownie szkoła. Opuszczony i niszczejący od 1968 r. obiekt w latach 1981-1984 poddano generalnemu remontowi, podczas którego zrekonstruowano jego wschodnią część.

Opis

Pałac późnobarokowy, położony na krawędzi doliny Bugu, elewacją frontową zwrócony na południe. Wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta, z ryzalitami w osi środkowej i osiach skrajnych, parterowy, z piętrową partią środkową, podpiwniczony. Układ wnętrza korpusu głównego dwutraktowy, z sienią i ośmiobocznym salonem na osi; partii skrajnych - trzytraktowy. Pałac zbudowany z cegły ceramicznej, otynkowany. Wewnątrz drewniane stropy oraz - w skrajnej partii zachodniej - sklepienia kolebkowe i kolebkowo-krzyżowe. Korpus nakryty łamanym dachem polskim z powiekami, nad ryzalitami bocznymi dachy dwuspadowe (pierwotnie półkoliste) pobite gontem. Elewacja frontowa trzynastoosiowa, z trójosiowym, piętrowym ryzalitem zwieńczonym trójkątnym szczytem i jednoosiowymi, parterowymi ryzalitami skrajnymi zamkniętymi półkolistymi przyczółkami. Elewacja ogrodowa ukształtowana analogicznie, z wydatnym trójbocznym ryzalitem na osi, pierwotnie poprzedzonym tarasem widokowym otwartym na dolinę Bugu. Wszystkie elewacje podzielone pilastrami i lizenami oraz zwieńczone profilowanym gzymsem. Otwory okienne prostokątne, na parterze ryzalitu ogrodowego zamknięte półkoliście, na piętrze ryzalitu frontowego portfenetry, w szczytach ryzalitów skrajnych okulusy. Wnętrze pozbawione pierwotnego wystroju i wyposażenia. Wokół pałacu zachowane niewielkie pozostałości parku z aleją dojazdową, okazałym gazonem od frontu oraz dwoma klasycystycznymi nagrobki z dawnego cmentarza rodzinnego Suchodolskich i barokową rzeźbą św. Barbary.

Zabytek dostępny. Gminny Ośrodek Kultury i Turystyki, Gminna Biblioteka Publiczna

Oprac. Bożena Stanek-Lebioda, OT NID w Lublinie, 20.01.2015 r.