Historia

Pierwszy kościół w Domaszkowie został zbudowany przed 1560 r., a następny, murowany — w 1563 r. Był użytkowany w czasie reformacji przez protestantów, a po 1623 r. przez katolików. W latach 1682-1683 został przebudowany i zbarokizowany wg wzorców stosowanych w architekturze czeskiej. Zbudowano wówczas sklepienie prezbiterium, nowy strop nawy, chór muzyczny i empory oraz wspólny dach korpusu kościoła. Wykształcono obecne osie i otwory okienne i wzniesiono nową dwukondygnacjową przybudówkę przy prezbiterium (z zakrystią i lożą patronacką na piętrze). Dalsze prace budowlane wykonano w 2 poł. XVIII w., w duchu baroku dojrzałego lub późnego, z rysem tradycjonalizmu. Nadbudowano górną kondygnację wieży (z wklęśle podciętymi narożami), wykonano obramienia okien pn. przybudówki prezbiterium, zbudowano obecny drewniany chór muzyczny i empory. Zapewne też wówczas wykonano dekoracyjną, polichromię spodu chóru muzycznego i empor (dwubarwna wić akantu). W 1801 r. wymieniono drewniany, odeskowany strop nawy na sufit z fasetą, który malarz Wäse (Wehse) z Kłodzka ozdobił scenami biblijnymi. Ozdobił on też balustrady chóru muzycznego (marmoryzacją) i empor (komponowanymi motywami roślinnymi). W XIX w. polichromia na stropie nawy została zamalowana. Odnawiano natomiast polichromię spodu oraz balustrad chóru muzycznego i empor. W latach 1924-1926 renowację malowideł (przy wykorzystaniu szablonów) przeprowadził lądecki malarz Reinisch. W 1934 odkryto na suficie nawy polichromię wykonaną przez Wehsego oraz relikty malowideł na ścianach prezbiterium. Ocenę odkrytych reliktów polichromii przeprowadził na zlecenie ministerstwa w Berlinie malarz Drobeck. Renowacją polichromii sufitu, chóru muzycznego i empor zajmował się (do 1935 r. włącznie) malarz-konserwator Alfred Schneider z Wrocławia. W tym też czasie, w latach 1934-1935 inny malarz, Leo Richter odnawiał polichromię prezbiterium i wyposażenia kościoła. W r. 1963 wykonano nową polichromia (proj. L. Krzemiński). Na sklepieniu prezbiterium wyobrażono Baranka Apokaliptycznego a na suficie nawy — Trójcę Świętą w otoczeniu aniołów.

Opis

Orientowany kościół w Domaszkowie usytuowany jest w centrum wsi, na niewielkim, splantowanym wzniesieniu, na cmentarzu otoczonym kamiennym murem z barokową bramą z 1727 r. Obok bramy ustawiona barokowa Immaculata z 1 poł. XVIII w. Kościół ma nieznacznie wyodrębnione prezbiterium zamknięte trójbocznie, nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami oraz salową nawę ze stropem z fasetą, osłonięte wspólnym dachem. Od zachodu wznosi się czterokondygnacjowa wieża z górną kondygnacją z wklęsłymi narożnikami, zwieńczona hełmem z latarnią. Skromny wystrój elewacji wzbogacono barokową kamieniarką, kamiennymi portalami, obramieniami niektórych okien i barokowymi kamiennymi wazonami na narożach wieży. Ponadto w elewacji wieży zachowały się renesansowe, kamienne obramienie ze sfazowanym narożem i cios z datą 1563. Główną ozdobę nawy stanowią polichromowane, drewniane, chór muzyczny z balkonem i empory oparte na słupach (ciesiołka w formach z budownictwa drewnianego). W formach barokowych utrzymane zostały tralkowa, ozdobiona malowaną marmoryzacją balustrada chóru muzycznego oraz polichromia spodu chóru muzycznego i empor (wić akantu w odcieniach brązów i zieleni). Polichromia balustrad empor została skomponowana wg schematu z ludowego baroku (podział na kwatery, ornament kwietny), ale artystycznie przetworzona. W duchu neoklasycyzmu wykonano monochromatyczną polichromią balustrady schodów na emporę (rozety i akant). Wyposażenie kościoła stanowią ołtarze architektoniczne, główny (1776), boczny Dzieciątka Jezus (1795), boczny Św. Anny (1795), ambona (1765), nastawa chrzcielnicy (1761), prospekt organowy (1795) oraz figury: Św. Jana Nepomucena (1776) i Chrystusa (k. XVIII w.). Wyposażenie to utrzymane w stylu późnego baroku z elementami rokoka, przypisywane jest Michaelowi Ignatzowi Klahrowi młodszemu z Lądka.

Zabytek dostępny przez cały rok, możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 23.06.2015 r.