Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny św. Jakuba - Zabytek.pl

kościół parafialny św. Jakuba


kościół 1. poł. XVIII w. Czermin

Adres
Czermin

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. pleszewski, gm. Czermin

Kościół w Czerminie jest jednym z ciekawszych przykładów drewnianej architektury sakralnej w okolicach Pleszewa.

W jego wnętrzu zachowało się oryginalne rokokowe wyposażenie z XVIII w.

Historia

Parafia powstała prawdopodobnie już w XII w. Po raz pierwszy wymieniona została w źródłach pisanych w 1411 r., gdy jej proboszczem był Nieborza z Wierzchosławic. W 1450 r. wspomniany jest proboszcz Czestko ze Strzydzewa. Z akt wizytacji kanoniczej przeprowadzonej w 1639 r. wynika że w Czermnie istniała drewniana świątynia z chrzcielnicą pośrodku nawy. Ufundowana przez Jana Tomickiego nosiła wezwanie św. Jakuba Apostoła. W prezbiterium znajdował się ołtarz z obrazem matki Bożej z Dzieciątkiem. Nieco później przy północnej ścianie prezbiterium postawiono niewielką kaplicę, pod której podłogą założono kryptę grobową w której spoczął fundator kościoła i jego małżonka. Dziś w tym miejscu znajduje się murowana zakrystia. Na początku XVII w. kościół był znacznie zniszczony. Na jego miejscu postawiono nową świątynię, która przetrwała do dzisiejszych czasów. Została ona zbudowana w latach 1719-1725 z fundacji ówczesnego dziedzica Czermina - Ulatowskiego, a jej konsekracji dokonał 22 lipca 1730 r. biskup Franciszek Józef Kraszkowski, sufragan gnieźnieński. Świątynia otrzymała wtedy poprzednie wezwanie św. Jakuba Większego Apostoła. Gruntowny remont świątyni przeprowadzony został w latach 1995-2000.

Opis

Kościół w Czerminie położony jest na owalnej parceli usytuowanej w centrum wsi przy drodze Pleszew-Grab, na północ od zespołu dworsko-parkowego, otoczony dawnym cmentarzem przykościelnym. Świątynia wzniesiona została z drewna, na planie krzyża łacińskiego, z prezbiterium i ramionami transeptu zamkniętymi trójbocznie. Zbudowana w konstrukcji zrębowej. obustronnie oszalowana. Nad częścią zachodnią nawy kościoła wznosi się wieża nakryta dachem namiotowym i zwieńczona latarnią z cebulastym hełmem, a nad prezbiterium przy jego styku z nawą znajduje się wieżyczka na sygnaturkę. Kościół nakrywają dachy dwuspadowe z okapem, pokryte obecnie blachą (do 1995 r. gontem). Nawa posiada drewniany strop, a w prezbiterium znajduje się pozorne sklepienie kolebkowe. Nawa główna ma kształt prostokąta. Z północnej i południowej strony przylegają do niej kaplice boczne. Przy północnej ścianie prezbiterium postawiona jest murowana zakrystia (z niewielkim przedsionkiem) stojąca w miejscu dawnej kaplicy.

Wewnątrz, w rokokowym ołtarzu głównym, umieszczony jest słynący łaskami obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem na prawej ręce, namalowany w 1662 r. i powszechnie określany mianem matki Bożej Czermińskiej. Wizerunek ten podobny jest do obrazu Matki Bożej Śnieżnej z Bazyliki Wielkiej w Rzymie, tylko czermińska Maryja trzyma Dzieciątko na prawej, a nie na lewej ręce. Po obu bokach retabulum ołtarza znajdują się pary kolumn ze stojącymi między nimi rzeźbami: św. Wojciecha i św. Mikołaja. Prawdopodobnie pochodzą one z dawnego kościoła. Na zasuwie obrazu Matki Bożej przedstawione jest Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny, a w zwieńczeniu niewielki obraz św. Antoniego Padewskiego i figury aniołów. Poświęcenia obrazu dokonał 17 października 1965 r. bp Lucjan Bernacki. Kult Matki Bożej trwa do dnia dzisiejszego. Dwa ołtarze boczne - św. Jakuba Apostoła oraz św. Józefa (z ok. 1700 r.) ustawione są w ramionach transeptu, a trzeci - św. Rocha (z 2 poł. XVIII w.) stoi przy łuku tęczowym. W kościele znajduje się późnogotycka rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem pochodząca z ok. 1500 r., a w zachodniej części nawy ulokowany jest chór muzyczny z ażurową balustradą i organami - ufundowanymi przez ks. Józefa Kurcewskiego, zbudowany został w 1729 r. przez Friedricha Scheflera z Brzegu. Obok kościoła usytuowana drewniana dzwonnica zbudowana w 1 połowie XIX w. w konstrukcji słupowej.

Dostępność obiektu: dostępny w czasie mszy.

Oprac. Beata Marzęta, OT NID w Poznaniu, 23-05-2017 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.164523, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.40789