cmentarz żydowski - Zabytek.pl
Adres
Filipów
Lokalizacja
woj. podlaskie, pow. suwalski, gm. Filipów
W kolejnych dziesięcioleciach liczba Żydów w Filipowie rosła. W 1844 roku wznieśli oni własną synagogę, dom modlitwy i utrzymywali rabina. W 1857 roku społeczność żydowska liczyła 856 osób, ale w następnych latach zaczęła się zmniejszać. W dwudziestoleciu międzywojennym gmina żydowska liczyła już tylko 263 Żydów. Kres istnieniu Żydów w Filipowie przyniosły druga wojna światowa i niemiecka okupacja.
Po społeczności żydowskiej w Filipowie pozostał jedynie cmentarz. Założono go prawdopodobnie w XIX wieku, około 1,5 kilometra na południe od wsi, na zboczu wzgórza między obecną ulicą Garbaską a doliną Rospudy. Cmentarz był otoczony kamiennym murkiem, a wchodziło się na niego przez metalową bramę. W czasie drugiej wojny światowej nekropolia została zniszczona, a jej mur rozebrano. Po wojnie proces dewastacji postępował.
Na nieogrodzonej działce zbliżonej kształtem do trapezu o powierzchni około 0,8 hektara znajduje się mniej więcej 50 płyt nagrobnych zachowanych w różnym stanie. Wedle karty ewidencyjnej ma ich być nawet kilkaset, ale wiele zostało już wchłoniętych w grunt. Większość macew pochodzi z drugiej połowy XIX wieku. Część z nich jest przewrócona, a umieszczone na nich inskrypcje uległy zatarciu. Na terenie nekropolii widocznych jest jeszcze wiele mogił.
Filipowski cmentarz żydowski został wpisany do rejestru zabytków pod nr. A-740 z dn. 21.11.1989.
Właściciel praw autorskich do opisu: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Rodzaj: cmentarz żydowski
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_20_CM.7179, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_20_CM.94890