W 1869 r. Wolanów utracił prawa miejskie. Po wybuchu I wojny światowej zabudowa miejscowości uległa zniszczeniu, w tym cheder, synagoga i mykwa. Miasto generalnie przegrywało konkurencję z sąsiednim Radomiem, co powodowało zjawiska migracyjne.

W 1921 r. według spisu ludności w Wolanowie żyło 313 Żydów, którzy zajmowali się przede wszystkim obrotem produktów rolnych, m.in. zbożem, mąką, bydłem. W okresie międzywojennym wśród rzemieślników przeważali szewcy i krawcy, a w 1929 r. rzezakiem był Dawid Rubinsztajn. Gmina żydowska posiadała synagogę, cheder, łaźnię i Kasę Bezprocentową, jednak nie miała własnego rabina. W 1933 r. społeczność liczyła 360 osób. Liczba ta spadła następnie do 300 w 1937 roku. W zarządzie gminy przeważali bezpartyjni, a mniejszość stanowili syjoniści.

Po wybuchu II wojny światowej Wolanów został zajęty przez Niemców, którzy w 1941 r. utworzyli getto. Rok później większość więźniów wywieźli do Szydłowca, a na miejscu zostawili jedynie zdatnych do pracy. Zostali oni zamknięci w obozie pracy, a w 1943 r. wywiezieni albo zamordowani.

Opis

Cmentarz żydowski w Wolanowie znajduje się przy ul. Spacerowej, na południowy zachód od centrum miasta, po prawej stronie drogi z Wolanowa do Chronówka. Zajmuje działkę geodezyjną nr 1334 o powierzchni 2313 m kw. Założony został po roku 1780. W okresie międzywojennym był ogrodzony. Został zniszczony przez Niemców, a także po 1945 roku. W 1952 r. określony jako zniszczony w 90%. Ostatni nagrobek stał podobno jeszcze na początku lat 90. XX wieku. Obecnie jest to nieużytek, położony na terenie trudnodostępnym, zadrzewionym, traktowanym miejscami jako wysypisko odpadów. Relikty nie są dostrzegalne.        

Oprac. Magda Lucima

Właściciel praw autorskich do opisu: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.