Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

cmentarz żydowski - Zabytek.pl

cmentarz żydowski


cmentarz żydowski koniec XIX w. Górki

Adres
Górki

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. parczewski, gm. Sosnowica

Dzieje osadnictwa żydowskiego w Sosnowicy nie są zbyt dobrze rozpoznane.Nie jest znana data osiedlenia się tu pierwszych osadników wyznania mojżeszowego.

W 1897 r. istniała tu już spora, licząca ponad 500 osób, społeczność żydowska. Można przypuszczać, że mniej więcej w tym okresie lub na początku XX wieku uformowała się samodzielna gmina, gdyż w okresie tym Sosnowica posiadała już własnego rabina. W 1918 r., jeszcze przed zakończeniem I wojny światowej, w Sosnowicy założona została biblioteka żydowska. 

W późniejszym okresie liczba mieszkających tu Żydów znacznie spadła – z 514 osób odnotowanych w spisie z 1897 roku. W dwudziestoleciu międzywojennym żyło tu jedynie około 300 Żydów stanowiących mniej więcej połowę mieszkańców miasta. Mimo to rozwijało się żydowskie życie polityczne - oprócz ortodoksyjnej Agudy działałytakże ugrupowania syjonistyczne. Pod koniec lat 30. XX w. w Sosnowicy, podobnie jak w wielu innych miastach i miasteczkach regionu, dochodziło do wystąpień antysemickich. W 1937 r. polscy nacjonaliści zorganizowali atak na żydowskie sklepy i domy, jednak zostali zatrzymani przez policję.

Po zajęciu Sosnowicy na początku października 1939 r., Niemcy zamordowali 30 Żydów. W styczniu 1941 r. do Sosnowicy przybyły grupy żydowskich przesiedleńców z Mławy, a w marcu - duża grupa Żydów z Lublina. Latem 1941 r. w okolicy osady założony został obóz dla sowieckich jeńców wojennych. Po ucieczce kilku z nich, miejscowi Żydzi zostali oskarżeni o pomoc w zorganizowaniu ucieczki i ukrywanie więźniów; wskutek oskarżenia 7 Żydów zostało rozstrzelanych. W kwietniu 1942 r. Niemcy zabrali wszystkie dzieci żydowskie z Sosnowicy i wywieźli je w nieznanym kierunku.

W listopadzie 1942 r. wszystkich znajdujących się w mieście Żydów przeniesiono do getta we Włodawie, skąd – wraz z ostatnimi Żydami z Włodawy – zostali oni wywiezieni do niemieckich nazistowskich obozów zagłady w Treblince oraz Sobiborze. Przed wywózką znaczna grupa młodych ludzi zbiegła do okolicznych lasów, gdzie części z nich udało się przetrwać do końca okupacji. Niewielka grupa zbiegła też w czasie samej „deportacji”.

Cmentarz żydowski w Sosnowicy znajduje się n a terenie leśnym, na obrzeżach wsi, około 200-300 m na południowy wschód od skrzyżowania drogi nr 819 i drogi w kierunku Urszulina. Data jego powstania jest nieznana. W okresie międzywojennym cmentarz znajdował się pod zarządem gminy żydowskiej w Ostrowie Lubelskim.Z relacji świadka wiadomo, że cmentarz otaczał drewniany płot.Dewastacja cmentarza rozpoczęła się w czasie drugiej wojny światowej i była kontynuowana po jej zakończeniu. Nagrobki zostały wykorzystane przez niektórych mieszkańców do prac budowlanych.Wszystkie naziemne ślady cmentarza uległy zatarciu. Obszar cmentarza to widoczne w terenie prostokątne wyniesienie terenu, wysokości kilkudziesięciu cm. o wymiarach 9 x 72 m, na rozpatrywanym terenie odnaleziono pojedyncze fragmenty piaskowca, pochodzącez rozbitych macew.

Właściciel praw autorskich do opisu: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN