na pograniczu mazowiecko-podlaskim. Reprezentuje typ kościoła bezwieżowego, w którym korpus nawowy, węższe prezbiterium i ryzalit frontowy nakryte są wspólnym dachem z sygnaturką w kalenicy.

Historia

Zbudowany w 1742 r. w miejscu wcześniejszych drewnianych świątyń jako kościół par. w Zawadach. Remontowany, m.in. w latach 1789-1796 wzmocniono lisicami konstrukcję zrębową, w 1839 r. wnętrze kościoła zyskało polichromię, którą wykonał Jan Czarnowski z Tykocina, a ufundował dziedzic Zawad Józef Suchodolski. W 1883 r. kościół odmalowano i wykonano polichromie na stropach naw z przedstawieniem Matki Bożej Niepokalanej, Baranka Apokaliptycznego, emblematów Wiary, Nadziei i Miłości. Wnętrze wyposażono w trzy eklektyczne ołtarze i neomanierystyczną ambonę. Po wybudowaniu w Zawadach w 1956 r. nowego, murowanego kościoła, starą świątynię w 1979 r. rozebrano i przeniesiono do wsi Cibory Kołaczki w gm. Zawady, gdzie po gruntownej konserwacji pełni dziś rolę kościoła filialnego.

Opis

Obiekt usytuowany w północno-zachodniej części miejscowości, na ogrodzonym, czworobocznym cmentarzu przykościelnym, z dzwonnicą w północno-zachodnim narożniku. Orientowany. Barokowy. Wzniesiony na rzucie prostokąta, z węższym prezbiterium zamkniętym ścianą prostą od wschodu i z dwiema zakrystiami po jego obu stronach. Od frontu trójkondygnacyjny ryzalit, mieszczący w przyziemiu prostokątną kruchtę. Korpus główny i frontowy ryzalit przykryty dachem dwuspadowym, prezbiterium trójspadowym, zakrystie daszkami pulpitowymi. Na środku kalenicy osadzona ozdobnie opracowana czworoboczna sygnaturka ozdobiona spływami wolutowymi w narożach, nakryta kopulastym hełmem i zwieńczona ażurowym krzyżem. Elewacje szalowane pionowo, zwieńczone profilowanym gzymsem koronującym, który w partii prezbiterium i ryzalitu frontowego osłonięty jest daszkiem okapowym. W zwieńczeniu fasady ozdobnie oszalowany trójkątny szczyt. Wnętrze trójnawowe, pseudobazylikowe. Nawy wydzielone odcinkowo zamkniętymi arkadami. Pomiędzy nawą a prezbiterium profilowana belka tęczowa z krucyfiksem. Chór muzyczny usytuowany nad kruchtą, ujęty ażurową balustradą, doświetlony oknami ryzalitu. Wnętrze pokryte polichromią ornamentalną, na stropie nawy i prezbiterium przedstawienia Matki Bożej Niepokalanej, Gołębicy, Baranka Apokaliptycznego i emblematy trzech cnót Boskich.

Drewniany, w konstrukcji zrębowej, na kamiennym fundamencie, dachy i sygnaturka pokryte blachą. Okna prostokątne, zamknięte łukiem odcinkowym, nadwieszonym; nad chórem muzycznym i w prezbiterium okna w formie koła z wpisanym weń kwadratem. Otwory drzwiowe prostokątne, skrzydła z motywem rombów, nabijane ćwiekami. Wyposażenie z 3. ćw. XIX w., składające się z trzech eklektycznych ołtarzy i neomanierystycznej ambony. W polu ołtarza głównego późnobarokowy obraz Matki Bożej Różańcowej.

Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz. Wnętrze podczas nabożeństw.

Oprac. Joanna Kotyńska-Stetkiewicz, OT NID w Białymstoku, 22.10.2014 r.