Utrzymany w charakterystycznym dla terenów niemieckich neogotyku ceglanym obiekt posiada wysokie wartości artystyczne, widoczne zarówno w odniesieniu do zróżnicowanej bryły jak i bogatej dekoracji architektonicznej.

Historia

Zależna początkowo od urzędu w Gliwicach placówka pocztowa w Królewskiej Hucie rozpoczęła swoją działalność już w 1804 r. Ponad pół wieku później, w 1865 r. uruchomiono oddział telegraficzny. Obecny gmach, wzniesiony dla Kaiserlich Deutsches Postamt in Königshütte na zakupionej w 1885 r. działce, powstał w dwóch etapach. Pierwszy, zrealizowany zgodnie z projektem Johanna Schuberta w latach 1891-1892 dotyczył części położonej wzdłuż ul. Wolności, łącznie z charakterystyczną wieżą zwieńczoną ażurową kopułą. Kolejny etap, przeprowadzony w 1911 r., polegał głównie na rozbudowie bryły o skrzydło przy ul. Pocztowej, autorstwa Freda Nhagena. Pełniący nieprzerwanie swoje pierwotne funkcje obiekt, ze względu na zadowalający stan zachowania nie przeszedł żadnych poważnych prac remontowych. W latach 90. XX w. miało miejsce czyszczenie elewacji oraz wymiana hełmu wieży.

Opis

Gmach Poczty Głównej zlokalizowany jest w śródmieściu Chorzowa, na pn. zach. od rynku, w pobliżu stacji kolejowej Chorzów Miasto. Usytuowany u zbiegu ul. Pocztowej i Wolności budynek, zajmuje wnętrze obszernej działki, otoczonej ogrodzeniem z bramą wjazdową na teren parkingu od strony ul. Pocztowej.

Wzniesiony w stylu brandenburskiego gotyku budynek projektu Johanna Schuberta, posiada asymetryczną, rozczłonkowaną bryłę, na którą składa się: powstały w latach 90. XIX w. budynek na planie litery U, zaakcentowany ośmioboczną wieżą w narożniku oraz dobudowane w 1911 r. skrzydło wzdłuż ul. Pocztowej, założone na planie zbliżonym do prostokąta. Wykonany w konstrukcji murowanej z cegły zespół, jest podpiwniczony, dwukondygnacyjny i nakryty dachem dwuspadowym. Dominantę stanowi trójkondygnacyjna wieża zwieńczona charakterystycznym ażurowym, kopulastym hełmem. Zastosowanie typowego materiału w postaci czerwonej, nietynkowanej cegły z domieszką glazurowanych, zielonych kształtek, w których opracowano detal architektoniczny, nadało zespołowi jednorodny charakter. Sama elewacja budynku jest rozczłonkowana przy pomocy pseudoryzalitów, zwieńczonych szczytami z dekoracją neogotycką, tj. blendami, sterczynami, rozetami czy pinaklami. Podziały poziome uzyskano przez zastosowanie ceglanych gzymsów cokołowych i koronujących. Pionowy podział wieży wyeksponowano dodatkowo przez rozmieszczone w narożnikach sterczyn. Główne wejście, zlokalizowane w pierwszej, ściętej narożnikowo osi od strony ul. Moniuszki, poprzedzają schody. Wnętrze do dzisiaj częściowo ma zachowany pierwotny układ, większość pomieszczeń posiada płaskie stropy, za wyjątkiem hallu o sklepieniu gwiaździstym i piwnic sklepionych przeważnie kolebkowo.

Obiekt dostępny z zewnątrz. Część pomieszczeń na parterze udostępniona w ramach funkcjonowania poczty.

Oprac. Agata Mucha, OT NID w Katowicach, 27-01-2017 r.