Historia

Pierwszy kościół drewniany został wzniesiony z fundacji dziedziców Chłaniowa w 1419 r. Kolejny, z jedną murowaną kaplicą i drewnianą zakrystią zbudowano przed 1602 r., a następnie, przed 1715 r., powstała świątynia, z dwiema kaplicami - drewnianą i murowaną. W l. 1742-1748 z fundacji Władysława Zaleskiego kanonika lwowskiego i Adama Zaleskiego stolnika owruckiego wzniesiony został nowy drewniany kościół, z pozostawieniem murowanej kaplicy z wcześniejszej świątyni i jednoczesnym dodaniem murowanej zakrystii ze skarbcem. W l. 1756-1765 zbudowano drewnianą dzwonnicę. Kościół wielokrotnie remontowany, m.in.: 1802 założenie podmurowania; 1825 r. restauracja sklepień i stropów; 1893 r. wzniesienie nowej wieżyczki na sygnaturkę; 1933 oszkarpowanie zakrystii; 1947 r. założenie nowych sklepień i stropów; 1979-1981 kompleksowy remont.

Opis

Zespół kościelny usytuowany w centrum wsi, składa się z kościoła i dzwonnicy posadowionych na terenie cmentarza kościelnego otoczonego murowanym ogrodzeniem.

Kościół. Orientowany. Wzniesiony na planie krzyża łacińskiego. Nawa prostokątna z dwiema kaplicami bocznymi, z których pn. (murowana) pochodzi z wcześniejszej XVII-wiecznej świątyni. Prezbiterium węższe od nawy, zamknięte trójbocznie, z przylegającą od pn. murowaną zakrystią ze skarbcem na piętrze; od zach. niewielka, kwadratowa kruchta. Bryła kościoła nietypowa ze względu na dwie fazy budowlane i użycie różnych materiałów. Zasadnicza część świątyni drewniana, wzniesiona w konstrukcji wieńcowej, oszalowana. Kaplica pn. i zakrystia ze skarbcem murowane z cegły i kamienia, otynkowane. Poszczególne człony budowli nakryte dachami dwuspadowymi z półszczytami, z niespotykanym rozwiązaniem w postaci odrębnego dachu nad skarbcem, równoległego do prezbiterium. Dachy pierwotnie pokryte gontem, obecnie pod blachą; nad nawą ażurowa wieżyczka na sygnaturkę. Wewnątrz nawa nakryta pozornym sklepieniem kolebkowym, z listwowaniem imitującym żebra; nad prezbiterium i kaplicą pd. spłaszczone, pozorne sklepienia kolebkowe; nad zakrystią i skarbcem płaskie stropy; kaplica pn. sklepiona kolebkowo-krzyżowo. Części boczne nawy wydzielone trzema parami słupów o wyodrębnionych cokołach i kapitelach, dźwigających kolebkowe arkady; słupom odpowiadają pilastry na ścianach nawy. Nad arkadami nawę obiega bogato profilowany gzyms, wyłamujący się ponad koszowym łukiem tęczy. W przęśle zach. chór muzyczny o występującym trójbocznie parapecie, wsparty na dwóch kolumnach. Elewacje oszalowane deskami układanymi pionowo deskami z listwowaniem; ściany wzmocnione lisicami imitującymi pilastry; dołem wyodrębniony cokół; pod okapem gzyms wspary na kroksztynach. Naroża ścian części murowanej oszkarpowane. Otwory okienne zamknięte odcinkowo, wielokwaterowe, o dekoracyjnie układanych szprosach; w fasadzie okulusy. Wyposażenie w większości późnobarokowe z 2. poł. XVIII w.

Dzwonnica wzniesiona na planie kwadratu, dwukondygnacjowa, z dolną kondygnacją zwężającą się ku górze, zakończoną wydatnym gzymsem i górną w formie nadwieszonej izbicy, w której ścianach otwory dzwonowe. Drewniana, konstrukcji słupowej, oszalowana. Nakryta dachem namiotowym, łamanym, zwieńczonym latarnią, pobitym gontem.

Obiekt dostępny.

Oprac. Bożena Stanek-Lebioda, OT NID w Lublinie, 07.11.2014 r.