Niewątpliwie kamienica ta jest atrakcją miasta.

Historia

Najstarszą częścią budynku jest to renesansowa kamienica wzniesiona w 1570 roku przez Walentego i Annę z Mniemczów Wrześniów. W latach 30. XVII wieku doszło do zasadniczej rozbudowy budynku przez jej nowego właściciela - burmistrza chęcińskiego Walentego Soboniewskiego, polegającej na dostawieniu od podwórza „izby wielkiej”. Wykształcony wtedy układ wnętrz jest typowy dla siedemnastowiecznych Chęcin; powtarza się w wielu domach mieszczańskich (zachowało się ich tu jeszcze około 20) - centralna sień przejazdowa prowadzi na podwórze, po jej bokach znajdują się dwie izby sklepione, obok ciemna kuchnia oraz obszerna świetlica od strony podwórza. Domy takie wyposażano w sklepione piwnice dostępne z sieni. Od XVIII wieku właścicielem domu była żydowska rodzina Najfeldów, którzy na tyłach posesji prowadzili piekarnię oraz kuźnię. Od 1945 roku budynek stanowi własność komunalną, w latach 50. XX wieku był w bardzo złym stanie technicznym. W początkach lat 70. XX wieku został przebudowany i wyremontowany - m.in. usunięto ściany działowe, nadbudowano półpiętro, pokryto dach gontem. W 2006 roku obiekt wraz z podwórzem został gruntownie odrestaurowany i zmodernizowany - dla celów obsługi ruchu turystycznego. Mieści się w nim teraz Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej Gminy Chęciny.

Opis

Zespół składa się z budynku głównego i otoczenia - podwórza. Budynek główny to parterowa kamienica, zabudowana w kształcie litery L, z elewacją frontową w pierzei ulicy. Jest ona podpiwniczona i obecnie z użytkowym poddaszem doświetlonym lukarnami. Poziom piwnic stanowią trzy zasklepione pomieszczenia z kamiennymi skromnymi portalami, dostęp do których prowadzi z sieni przejazdowej. Wejście główne z ulicy prowadzi do sklepionej sieni, w ścianach której znajdują się kamienne portale (m.in. z renesansowym kartuszem z datą pierwszej budowy) prowadzące do izb bocznych i do piwnicy. Dalej ku podwórzu znajduje się prawie kwadratowa sala („izba wielka”) ze starym sosrębem (z 1643 roku z nazwiskiem burmistrza) i oryginalnym, potrójnym oknem w ścianie południowej rozdzielonym filarami z nawiązującymi do toskańskich kolumnami. Poddasze mieszkalne powstało w XIX wieku z dostępem z klatki schodowej, umieszczonej w części południowej zachodniej kamienicy. Fasada frontowa jest czteroosiowa, na niskiej podmurówce, zwieńczona profilowanym gzymsem okapowym; wokół okien występują proste obramowania kamienne, a nad wrotami wejściowymi występuje współczesny kamienny kartusz. Znajdujące się w głębi podwórze, pierwotnie kończyło się na równoległej ulicy Jędrzejowskiej, na której funkcjonał warsztat rzemieślniczy. Obecnie jest znacznie zmniejszone, otoczone murem z siedziskami we wnękach i nakrytym dachówką, z dostępem do studni ocembrowanej kamieniem. Budynek murowany jest z miejscowego kamienia - łomu wapiennego z lokalnym użyciem cegły, w części pomieszczeń występują sklepienia, w części stropy płaskie; na drewnianej więźbie dachowej kryjącej poddasze występuje dach dwu i jednospadowy kryty gontem. Całość starannie odnowiona i dobrze utrzymana.

Zabytek dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Dariusz Kalina, 20.12.2014 r.

Bibliografia

• Karta ewidencyjna architektury i budownictwa, d. dom mieszczański zwany „Niemczówka”, oprac. S. Parafianowicz, Kielce 1983, mps, archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach i  Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Warszawie.
• Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. III: Województwo kieleckie, z. 4: Powiat kielecki, oprac. zbiorowe, Warszawa 1959.
• Barbasiewicz M, Kubiak J., Chęciny Studium historyczno-urbanistyczne, Warszawa 1981, archiwum WKZ w Kielcach.
• Kalina D., Dzieje Chęcin, Chęciny 2007.
• Rawita-Witanowski M., Dawny powiat chęciński. Z ilustracjami prof. Jana Olszewskiego, oprac. D. Kalina, Kielce 2001.