grodzisko, st. 5 - Zabytek.pl
Adres
Ceków
Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. kaliski, gm. Ceków-Kolonia
Niewielki, ale otoczony dość solidnymi umocnieniami pełnił lokalnie funkcje militarno-administracyjne na zapleczu kaliskiego ośrodka administracji państwowej. Do zadań mieszkańców grodu należała zapewne między innymi kontrola i ochrona szlaku Kalisz – Koło.
Usytuowanie i opis
Grodzisko znajduje się ok. 300 m na wschód od wsi Ceków i ok. 20 km na pn. wsch. od Kalisza. Usytuowane jest w bagnistej dolinie Swędrni (prawego dopływu Prosny), w pobliżu jej dopływu - Żabianki.
Stanowisko jest znacznie zniszczone uprawami. Obiekt jest założeniem jednoczłonowym. Ma owalny kształt o wymiarach 120 x 80 m. Otoczony był podwójnym wałem (obecnie słabo czytelnym). Do jego wschodniej strony przylegała grobla (pozostałość dawnej drogi) prowadząca z grodu przez podmokłe łąki w kierunku wysoczyzny.
Historia
Gród w Cekowie funkcjonował w okresie wczesnego średniowiecza, II poł. X – I poł. XI w. Jego powstanie łączyć można z organizacją państwa wczesnopiastowskiego. Pod koniec użytkowania warownia spłonęła, nie wykluczone, że w wyniku walk związanych z ekspansją Polan i nie podjęto już jej odbudowy.
Stan i wyniki badań
Stanowisko wzmiankowane w literaturze fachowej od 1881 r. kilkakrotnie, jednakże bez rozpoznania terenowego. Badania sondażowe na grodzisku przeprowadzono w 1955 r. (Krzysztof Dąbrowski, Stacja Archeologiczna w Kaliszu) i 1961 r. (badania polsko-jugosłowiańskie). Odsłonięto wówczas umocnienia obronne grodu, których podstawę stanowiła skrzyniowo - przekładkowa konstrukcja drewniana, wzmocniona piaskiem i gliną. Zachowały się też dolne fragmenty osadzonego w koronie wału, regularnego ostrokołu. W wykopach sondażowych na majdanie grodziska odkryto silnie zwęgloną warstwę kulturową o miąższości 10 – 20 cm oraz jednowarstwowy bruk z kamieni polnych. Warstwy ziemi ornej oraz kulturowej zawierały nieliczne kości zwierzęce, okruchy polepy, węgle drzewne oraz fragmenty naczyń glinianych. W wykopie sondażowym II znaleziono również przęślik gliniany i osełkę kamienną.
Dostęp do zabytku ograniczony. Własność prywatna - obiekt dostępny z zewnątrz.
Oprac. Barbara Iwanicka-Pinkosz, OT NID w Poznaniu, 17.05.2018 r.
Rodzaj: grodzisko
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_30_AR.39713, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_AR.2847387