Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

willa - Zabytek.pl

Adres
Bytom, Wrocławska 58

Lokalizacja
woj. śląskie, pow. Bytom, gm. Bytom

Reprezentatywny przykład willi miejskiej z pocz.XX w., o charakterystycznej dla omawianego okresu eklektycznej formie architektonicznej, wzniesiona według projektu Johanna Utlera.

Stanowi ważny element kompozycyjny dzielnicy willowej, położonej wzdłuż traktu do Miechowic, w sąsiedztwie parku miejskiego. Willa posiada wysokie wartości artystyczne, widoczne zarówno w odniesieniu do zróżnicowanej bryły, jak i bogatego wystroju sztukatorskiego z dekoracją roślinną w obrębie elewacji zewnętrznych.

Historia

Usytuowany w dzielnicy willowej budynek wzniesiono w stylu eklektycznym z elementami secesji, według projektu Johanna Utlera w latach 1900-1902. Willa nadsztygara Ludwika Włochowskiego powstawała równolegle z położonym w południowej części działki, oddziedziczonej przez inwestora po zmarłej żonie, budynkiem mieszkalno-gospodarczy. Obiekt kilkukrotnie zmieniał właścicieli, w 1930 r. została nim Beata Włochowska, która rozbudowała budynek mieszkalno-gospodarczy. Po wojnie obiekt stanowił własność Skarbu Państwa i mieściły się w nim kolejno siedziby: Państwowego Przedsiębiorstwa Biura Maszyn Górniczych oraz Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych w Bytomiu. Na przestrzeni lat willa nie uległa większym przekształceniom, w 1952 r. nieznacznie zmieniono dyspozycję wnętrz w obrębie piętra, w związku z podzieleniem przestrzeni na dwa mniejsze mieszkania. Kolejne prace, wymuszone skutkami szkód górniczych, miały miejsce w 1965 r., kiedy to przemurowano liczne pęknięcia oraz naprawiono uszkodzone tynki. W latach 80. XX w. naprawiono dach, a także pomalowano elewację. Położony w południowej części działki budynek mieszkalno-gospodarczy na przestrzeni lat w odróżnieniu od głównego budynku uległ licznym przekształceniom. Pierwsza rozbudowa związana z wprowadzeniem funkcji mieszkalnej miała miejsce w 1913 r., a kolejna niespełna dwadzieścia lat później. Część pomieszczeń przystosowano pod garaże, przebijając i poszerzając otwory w elewacji północnej, w latach 70. XX w. rozebrano natomiast skrzydło zlokalizowane wzdłuż zach. granicy działki.

Opis

Willa usytuowana jest na niewielkiej, ogrodzonej prostokątnej działce na zach. od śródmieścia, w bezpośrednim sąsiedztwie Parku Miejskiego im. Franciszka Kachla. Zlokalizowana w pn. części działki, wzdłuż ul. Wrocławskiej, od wsch. i zach. graniczy z blokami mieszkalnymi, od pd. parcelę zamyka natomiast budynek mieszkalno-gospodarczy. Rzeczowa willa miejska została wzniesiona według projektu Johanna Utlera w stylu eklektycznym z elementami secesji. Wykonany w konstrukcji murowanej obiekt jest dwukondygnacyjny i podpiwniczony, posiada zwartą bryłę nakrytą wielospadowym dachem, z charakterystycznym wykuszem w narożniku pn.-wsch., przechodzącym w ośmioboczną wieżyczkę. Układ wnętrz rozplanowany w oparciu o zbliżony do prostokąta rzut jest zasadniczo trzytraktowy. Ceglane elewacje rozczłonkowane są przy pomocy ryzalitów oraz pseudoboniowanych naroży wykonanych ze sztucznego kamienia. Elewacje zewnętrzne zasadniczo symetryczne, najbardziej dekoracyjny charakter posiada elewacja pn. od strony ul. Wrocławskiej oraz fasada z otwarciem na niewielki ogród o charakterze dekoracyjnym. Elewacja pn. zaakcentowana we wsch. narożniku wykuszem, z ozdobnym ryzalitem w pierwszej osi od wsch. zwieńczonym szczytem z dekoracją sztukatorską. Fasada flankowana ryzalitami w obu narożnikach o płynnych spływach w obrębie szczytów, powyżej głównego wejścia znajduje się oparty na wspornikach balkon ze stalową balustradą o dekoracyjnych motywach. Elewacje pd. i zach. posiadają zasadniczo symetryczne, osiowe rozplanowanie oraz bardziej uproszczony wystrój architektoniczny. Na osi elewacji zach. zlokalizowano drugie wejście do budynku, podkreślone wydanym ryzalitem.

W pd. części działki znajduje się budynek mieszkalno-gospodarczy. Jest to prosty obiekt wykonany w konstrukcji murowanej, dwukondygnacyjny, częściowo podpiwniczony, wzniesiony na rzucie prostokąta, o zwartej bryle nakrytej jednospadowym dachem. Elewację frontową pokreślono przy pomocy oszczędnego detalu w postaci pasów szkliwionej na zielono cegły.

Obiekt stanowi własność prywatną, dostępny jedynie z zewnątrz.

Oprac. Agata Mucha, OT NID w Katowicach, 14-02-2017 r.

Rodzaj: willa

Styl architektoniczny: eklektyczny

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_24_BK.105913