Historia

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z XIII w. Do końca XVIII w. była ona własnością cystersów łekneńskich. Wiatrak w Bracholinie wzniesiony został w połowie XIX w. prawdopodobnie przez osadników holenderskich lub niemieckich. Zbudowano go w pasie wiatrów ciągłych na wzgórzu pomiędzy dwoma jeziorami. Po 1945 r. właścicielem wiatraka była rodzina Kowalewskich a po nich Nowaczewskich. Wiatrak pracował do roku 1954. Potem ulegał postępującej dewastacji. W 1959 r. zniszczona była kopuła, śmigi pozbawione były opierzenia. W 1990 r. pozostałości wiatraka (nagie mury) nabył obecny właściciel z przeznaczeniem obiektu na dom letniskowy.

Opis

Bracholin to niewielka miejscowość położona ok. 8 km na wschód od Wągrowca, Wiatrak usytuowany jest na wzgórzu poza wsią, po zachodniej stronie szosy Łekno-Rąbczyn. Jest to budowla cylindryczna, zwężająca się ku górze, wzniesiona na planie koła o średnicy w przyziemiu 10.60 m. Podziały wewnętrzne wprowadzono wtórnie wyodrębniając łazienkę i ciemnię fotograficzną w przyziemiu, pozostałe kondygnacje są jednoprzestrzenne. Do wysokości 3,4 m elewacja z kamienia łamanego. Na wysokości 2,9 m. przecięta obiegającym budowlę gzymsem ceglanym. Otwory okienne, dwa w parterze i po cztery na drugiej i trzeciej kondygnacji zwieńczone płaskim łukiem odcinkowym. Dwoje drzwi, umieszczonych naprzeciwko siebie mają nadproża poziome. Zwieńczenie elewacji stanowi obiegający pod okapem gzyms konsolowy. Na wysokości trzeciej kondygnacji zamurowane ostrołuczne okienko tworzące otynkowaną blendę. Wiatrak nakrywa dach kopulasty, z lukarnami od strony północnej i południowej. Z oryginalnego wyposażenia wiatraka zachowały się jedynie kamienie młyńskie. Na jednym z nich znajduje się napis: Erig Erung F? Sd 1887.

Dostępność obiektu: w rękach prywatnych.

oprac. Beata Marzęta, OT NID w Poznaniu, 18-11-2015 r.