Zachowane relikty uwidaczniają kolejne etapy sukcesywnej rozbudowy militarnego budynku wykorzystującego, sprzyjające obronności specyficzne warunki ukształtowania podmokłego terenu.

Historia

Zamek w Borysławicach Zamkowych wzniesiony został na pocz. XV w. (prawdopodobnie ok. 1423) z fundacji abpa gnieźnieńskiego Wojciecha Jastrzębca. W ciągu następnych dwustu lat kolejni właściciele zamku (rody Russockich, Gembickich i Szczawińskich) sukcesywnie rozbudowywali budynek, uwypuklając jego militarny charakter. Pierwsza rozbudowa zamku miała miejsce w 2. Poł. XV w., druga na pocz. XVI w., a ostatnia - na pocz. XVII wieku. Zamek został spalony w czasie potopu szwedzkiego w 1656 r. przez wojska szwedzkie, które go zdobyły, a następnie porzucony. W XVIII w. znajdował się już w stanie całkowitej ruiny.

Opis

Zamek położony jest nad rzeczką Rgilówką w odległości 10 km na wsch. od Koła i otoczony podmokłym terenem zwiększającym jego funkcje obronne. Do czasów obecnych zachowały się ruiny budynku mieszkalnego, wieży bramnej z przedbramiem oraz fragmenty murów obwodowych. Pierwotny zamek wzniesiony został z cegły w wątku gotyckim na planie nieco wydłużonego na osi pn. zach.-pd wsch. czworokąta z przylegającymi do jego krótszych boków trzykondygnacyjnymi budynkami mieszkalnymi, z dłuższymi bokami zamkniętymi murami kurtynowymi. W pd. części umiejscowiona została wieloboczna wieżyczka oraz brama wjazdowa na dziedziniec wewnętrzny. W 2. poł. XV w. struktura ta otoczona została w odległości 7 m wzniesionym z cegły, również w wątku gotyckim, niższym murem z blankami. Z wcześniejszą konstrukcją łączyła go szyja oraz blankowane przedbramie. Na pocz. XVII w. przedbramie to zostało nadbudowane trójkondygnacyjną wieżą, do której dobudowano jej własne, nowe, wzmocnione szkarpami przedbramie. Na pocz. XVII w. połączono dwa istniejące skrzydła mieszkalne nowo wzniesionym, oddzielnym budynkiem.

Zabytek dostępny dla zwiedzających.

oprac. Tomasz Łuczak, OT NID w Poznaniu, 14-11-2014 r.