XV w. Stanowi reprezentatywny przykład architektury sakralnej regionu.

Historia

Pierwsza cerkiew istniała w Bonarówce już w 1460 r. Parafia unicka powstała w 1630 r. i wtedy wybudowano nową cerkiew, której fragmenty zachowały się w obecnej świątyni. Najstarszą części obecnej cerkwi jest sanktuarium (ob. zakrystia pn.) i część zrębu ścian nawy, powstałe być może jeszcze w XVII w. oraz zakrystia północna pochodząca z XVIII w. Wtedy cerkiew była trójdzielna i trójkopułowa. W 1841 r. budynek został gruntownie przekształcony, skrócono zakrystię i sanktuarium, prawdopodobnie także zamieniono sklepienie zrębowe nawy na strop dekowy z fasetą, dobudowano zakrystię od pd. oraz kruchtę przed portalem pn. nawy. W końcu XIX w. miała miejsce kolejna rozbudowa, w czasie której do cerkwi dostawiono od zach. słupową wieżę z pomieszczeniem babińca, prawdopodobnie także wtedy zlikwidowano kruchtę i zaszalowano portal nawowy. W 1898 r. została wykonana przez Pawła Bogdańskiego figuralno-ornamentalna polichromia ścienna, uzupełniona w l. 20. XX w. przez Pawła Zaporożskiego. W czasie wysiedlenia w 1947 r. ludności ukraińskiej część wyposażenia ruchomego cerkwi została z cerkwi wywieziona a sama cerkiew zaczęła pełnić funkcję rzymskokatolickiego kościoła filialnego parafii w Żyznowie. W latach 90. XX w. miał miejsce kolejny, gruntowny remont świątyni remont, przywracający niektóre jej historyczne elementy. W l. 1994 - 2004 przeprowadzona została przez Alicję i Stanisława Sęków z Przemyśla konserwacja polichromii ściennej i wyposażenia cerkwi.

Opis

Cerkiew położona jest w zach., „górnej” części wsi, przy drodze Żyznów - Golcówka, na niewielkim wzniesieniu, pośrodku owalnego cmentarza cerkiewnego otoczonego ogrodzeniem z metalowych przęseł na kamiennym podmurowaniu, ze starodrzewem na działce. Wybudowana jako orientowana. W wyniku przebudów uzyskała rzut dwudzielny, prostokątnego korpusu nawowego z węższym prezbiterium zamkniętym trójbocznie, dwoma zakrystiami po obu stronach nawy i wieżą mieszczącą babiniec. Jej bryła skomponowana jest prostopadłościennego korpusu przekrytego dachem dwuspadowym z niewielką sygnaturką pośrodku i z niewielką prostopadłościenną, przykrytą daszkiem dwuspadowym kruchtą od pn., węższego, niższego, zamkniętego trójbocznie sanktuarium przekrytego dachem wielospadowym z wieżyczką a od pd. z niższą zakrystią przekrytą dachem dwupołaciowym. Dominantę stanowi wieża, wyższa od korpusu z zachatą w przyziemiu, o ścianach zbieżnych, zwieńczona dachem namiotowym z baniastym hełmem w kulminacji. Cerkiew wybudowana jest z drewna na kamiennym podmurowaniu, nawa i prezbiterium z konstrukcji zrębowej, wieża w konstrukcji słupowej, ściany oszalowane gontem, który stanowi także pokrycie wieży. Dach na korpusie i nad prezbiterium pokryto blachą zakładkową. Wyposażenie stanowią dwie nastawy z namiestnymi ikonami z XIX w. oraz ikony Wyprowadzenia Bogarodzicy do Świątyni i Opieki Bogarodzicy. Unikalnym zabytkiem jest rzeźba cerkiewna Chrystusa Zmartwychwstałego z XVII w.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Barbara Potera, OT NID w Rzeszowie, 15-09-2015 r.