w dobrach książęcych i stanowiącym jednocześnie kurię miejscowego majątku. Jego renesansowa przebudowa oraz wykonana wówczas sgraffitowa dekoracja elewacji związana była z działającym na Śląsku warsztatem rodziny Parrów, pochodzących z tessyńskiego Bissone.

Historia

Znajdujący się obecnie w ruinie dwór wzniesiony został w 4 ćw. XV w., na siedzibę urzędu podatkowego księstwa brzeskiego, zapewne przed rokiem 1481, kiedy to urząd ten przeniesiono z Niemczy do Białobrzezia. Pierwotnie dwór był niewielką, późnogotycką budowlą, poddaną ok. 1553-1560 przebudowie w stylu renesansowym, podjętej przez księcia legnickiego Fryderyka III i przeprowadzonej przez Giovaniego oraz Giovaniego Battistę Parrów. Druga faza renesansowej przebudowy przypadła na lata ok. 1570-82.

Dwór otoczony fosą i poprzedzającym ją murem z attyką, posiadał zwartą, III-kondygnacyjną bryłę z wysokim dwuspadowym dachem oraz szczytami dekorowanymi podziałami laskowymi, które wieńczyły sterczyny. Jednotraktowe, trójdzielne wnętrze z centralnie umieszczoną sienią, nakrywały w średniowieczu stropy; piwnice przesklepione były kamiennymi kolebami. W fazie renesansowej skrajne pomieszczenia południowe podzielono na dwie mniejsze izby, zarówno w piwnicach, jak i w naziemnych kondygnacjach dworu. Izby w parterze przesklepiono, stosując sklepienia kolebkowe o stykających się lunetach z wydatnymi szwami sklepiennymi. Część otworów okiennych otrzymała fascjowe obramienia z piaskowca oraz opaski z gzymsami nadokiennymi wykonane w technice sgrafitowej, podobnie jak kostkowy gzyms wieńczący i pasy boniowania na narożach. Elewacje pokryto czerwonym narzutem tynkowym, fasadę zdobił okazały portal poprzedzony mostem przerzuconym ponad fosą. Na most prowadziła brama wjazdowa w murze ogrodzeniowym.

W XVIII w. dwór poddano częściowej barokizacji; po 1707 r. w pn. części budowli urządzono kaplicę. Ok. 1770 r. wnętrza dworu pokryto polichromią, której relikty zachowały się w obrebie parteru. W 1886 r. dobudowano do fasady zwieńczony szczytem ryzalit mieszczący klatkę schodową, dla dzierżawcy majątku Wolfa von Rohde. Następnie w l. 1902-ok. 1905 jego następca Adolf von Rohde zlecił budowniczemu Scholzowi rozbudowę dworu w formach neobaroku, powiększając go o skrzydło zachodnie, które zostało rozebrane w 1958 roku.

W l. 20. XIX w. zmianie uległo bezpośrednie otoczenie dworu, w związku z założeniem parku krajobrazowego.

Opis

Położona w obrębie parku założonego w l. 20. XX w. i powiązana przestrzennie z folwarkiem ruina dworu, usytuowana jest na skraju wsi od zachodu.

Dwór był podpiwniczoną, jednotraktową, III-kondygnacyjną budowlą, założoną na planie prostokąta z ryzalitem klatki schodowej od pn.-wsch., dobudowanej w 1886 r. oraz wzniesionym w 1902 r. skrzydłem zachodnim, które zostało rozebrane w 1958 roku. Obecnie zachowane są ściany magistralne budowli do wysokości gzymsu wieńczącego. Na elewacji ryzalitu klatki schodowej ponad pozostałością portalu ujmującego otwór wejściowy, widoczny jest wmurowany górny fragment kamiennego portalu z inskrypcją i datą 1553, a także umieszczony powyżej kartusz herbowy Piastów legnickich z dekoracją rolwerkową z ok. 1570-1580. Na elewacji pd.-wsch. widoczne są pozostałości wykusza na kamiennych, konsolowych wspornikach (l. 1902-ok. 1905 wg Katalogu zabytków sztuki w Polsce; XVI w. wg wcześniejszej literatury); przy części otworów okiennych zachowały się fascjowe obramienia z piaskowca oraz relikty dekoracji sgrafitowej. Na ścianach wewnętrznych nikłe pozostałości polichromii.

Zabytek niedostępny, własność prywatna.

Oprac. Beata Sebzda, OT NID we Wrocławiu, 20.03.2015 r.