Po 1879 r. gruntownie przebudowany z inicjatywy Radziwiłłów według projektu architekta Zygmunta Gorgolewskiego, czołowego reprezentanta historyzmu, autora m. in. projektu przebudowy zamku w Gołuchowie dla Izabelli z Czartoryskich Działyńskiej. Założenie wyróżnia zachowany pierwotny charakter położonej na uboczu, wśród lasów, kameralnej rezydencji myśliwskiej.

Historia

Pierwotny, klasycystyczny pałac, został wzniesiony na przełomie XVIII i XIX w. dla Michała Biernackiego herbu Poraj na terenie lasów folwarku Marczewskie, będącego częścią majątku Czekanów. W 1. poł. XIX w. założono park krajobrazowy oraz wzniesiono zabudowania gospodarcze.

W 1876 r. majątek kupił książę Ferdynand Radziwiłł. W 1879 r. podjął decyzję o przebudowie istniejącego klasycystycznego pałacu, której projekt powierzył architektowi Zygmuntowi Gorgolewskiemu, wybitnemu przedstawicielowi historyzmu.

W 1882 r., jeszcze przed ukończeniem prac, właścicielem majątku został brat Ferdynanda - książę Karol Radziwiłł. Z jego inicjatywy w 1891 r. została w pałacu urządzona kaplica. Wyposażanie pałacowych wnętrz w meble (sprowadzane m. in. z Berlina), dzieła sztuki oraz pamiątki rodowe trwało do końca XIX wieku.

Po śmierci Karola w 1907 r. pałac, zwany już wówczas Bagatelą, odziedziczył jego syn - książę Władysław Radziwiłł, który był ostatnim przedwojennym właścicielem majątku. Po zakończeniu II wojny światowej pałac został splądrowany, po czym był systematycznie dewastowany. Kilka lat później stał się siedzibą administracji Nadleśnictwa Taczanów. Wówczas mansardowy dach zastąpiono dachem naczółkowym krytym dachówką oraz przebudowano wnętrze, m.in. przedzielono stropem okazały dwukondygnacyjny salon owalny w trakcie południowym.

W 1985 r. pałac stał się własnością prywatną i rozpoczął się jego gruntowny remont, dzięki któremu obiekt odzyskał swój pierwotny wygląd (m. in. przywrócono mansardowy dach kryty łupkiem) oraz dawny blask. Obecnie mieści się w nim hotel oraz ośrodek szkoleniowo-konferencyjny.

Opis

Założenie rezydencjonalne Bagatela jest położone na wsch. od wsi Czekanów, po pd. stronie głównej drogi dojazdowej, w otoczeniu lasów. Od pd. jego naturalną granicę stanowi rzeka Ołobok.

Obecny wygląd pałacu jest efektem przebudowy wcześniejszej rezydencji klasycystycznej, dokonanej na przełomie lat 70. i 80. XIX wieku . Dwukondygnacyjny budynek został wzniesiony na rzucie prostokąta, z cegły i otynkowany. Jego bryła jest prostopadłościenna, nakryta dachem mansardowym z lukarnami, krytym blachą imitującą zastosowany pierwotnie łupek.

Elewacje pałacu są boniowane, podzielone prostym gzymsem kordonowym na dwie kondygnacje, zwieńczone profilowanym gzymsem koronującym. Prostokątne otwory okienne są ujęte wykonanymi w tynku opaskami, zamkniętymi zwornikami. Nad oknami parteru (z wyjątkiem ryzalitu ogrodowego) znajdują się trójkątne frontony. Dominantą kompozycyjną elewacji frontowej jest środkowy, dwukondygnacyjny, jednoosiowy ryzalit, poprzedzony skromnym portykiem o dwóch kolumnach i półkolumnach wtopionych w elewację, zwieńczony trójkątnym frontonem. Pionową artykulację elewacji ryzalitu w kondygnacji piętra stanowią pilastry o prostych bazach i kapitelach oraz umieszczone na osi okno zamknięte łukiem koszowym. W środkowej części elewacji ogrodowej znajduje się trójosiowy dwukondygnacyjny ryzalit na rzucie odcinka koła.

Wnętrze pałacu jest dwutraktowe, z sienią na osi w trakcie pn. oraz znajdującą się na jej przedłużeniu salą owalną w pd. trakcie ogrodowym, pierwotnie dwukondygnacyjną, w 2. poł. XX w. przedzieloną stropem. Wyposażenie wnętrza jest współczesne.

Pałac poprzedza podjazd z centralnie usytuowanym gazonem. Budynek otacza park krajobrazowy o powierzchni ok. 2 ha, w naturalny sposób łączący się z leśnym drzewostanem, od pd. ograniczony łąką.

Zabytek dostępny. W pałacu mieści się centrum szkoleniowe oraz hotel.

Bliższe informacje znajdują się na stronie internetowej www.bagatela.com.pl.

oprac. Anna Dyszkant, OT NID w Poznaniu, 14-10-2014 r.