Stanowisko należy do nielicznych grodzisk odkrytych na obszarze powiatu częstochowskiego i jest jednym z nielicznych grodzisk typu skalno-wyżynnego zarejestrowanych na terenie naszego kraju. Zabytek jest relatywnie dobrze zachowany, a autentyczne relikty rozbudowanego systemu umocnień drewniano-ziemnych do dziś mają czytelną formę terenową. Grodzisko jest bezcennym źródłem do poznania najstarszych dziejów naszego kraju oraz wczesnośredniowiecznej słowiańskiej architektury obronnej.

Usytuowanie i opis

Grodzisko położone jest na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej, na stromym wzgórzu, na prawym brzegu rzeki Wiercicy. Znajduje się około 2 km na południowy-zachód od centrum Złotego Potoku i około 150 m na wschód od drogi Janów-Żarki. Obiekt wybudowano w miejscu o charakterze zdecydowanie obronnym. Od strony zachodniej pionowa ściana wapiennych ostańców czyni dostęp do grodziska praktycznie niemożliwym, zaś najłagodniejsze podejście znajduje się od strony północno - północno-wschodniej. Skalno-wyżynne grodzisko jest wieloczęściowe i składa się z położonego najwyżej elipsowatego gródka (o powierzchni około 0,15 hektarów) i trzech podgrodzi. Całe założenie, z pewnością rozbudowywane stopniowo w trakcie długiego okresu funkcjonowania, ma w planie kształt owalny, w dużym przybliżeniu prostokątny. Powierzchnia grodziska wynosi około 2,2 hektarów i tym samym jest to jeden z większych obiektów obronnych na terenie województwa. Zabytek znajduje się w parku przyrodniczym i jest porośnięty lasem, co niestety niekorzystnie wpływa na jego stan.

Historia

Grodzisko w Złotym Potoku datowane jest ruchomymi zabytkami archeologicznymi na VIII-XII w., czyli na okres plemienny i czasy formowania się państwa pierwszych Piastów.

Obiekt jest dostępny dla zwiedzających przez cały rok.

Oprac. Michał Bugaj, OT NID w Katowicach, 13.11.2014 r.

Bibliografia

• Zwoliński M., Szkice monograficzne Janowa i okolic, Katowice 2012.