Historia

Klasztor Franciszkanów w Złotoryi (do 1945 r. - Goldberg) wzniesiony został ok. 1240 r. z inicjatywy księżnej Jadwigi; wymieniony w dokumencie księcia Bolesława legnickiego w 1258 roku. Pierwotny kościół i klasztor zniszczone zostały ok. 1427 r., następnie odbudowane ok. 1450 r. Franciszkanie w okresie reformacji opuścili miasto, budynek klasztorny został podarowany przez księcia Fryderyka II w 1540 r. protestanckiemu, humanistycznemu gimnazjum Trotzendorfa. Ok. 1700 r. Franciszkanie powrócili do Złotoryi, w 1704 r. przekazany im został kościół parafialny. Kościół wraz z klasztorem został przebudowany w latach 1708-1725 (36?). Z pierwotnej budowli zachowały się jedynie średniowieczne mury i przypory prezbiterium pochodzące z XV w. Obecna budowla kościelna pochodzi z 1709 r. W 1752 r. król pruski Fryderyk przyznał zapomogę na reparację budynku klasztoru i kościoła. Do czasu sekularyzacji w 1810 r. klasztor pozostawał znów w rękach Franciszkanów. Generalną renowację kościoła przeprowadzono w 1867 r. W 1973 r. przeprowadzono remont dachów nad kościołem i klasztorem, w 1978 r. przeprowadzono remont elewacji. Obecnie świątynia pełni funkcję kościoła parafialnego pw. św. Jadwigi.

Opis

Założenie klasztorne otoczone murem zlokalizowane jest w południowo-wschodniej części miasta, przy murach obronnych.

Kościół jest budowlą orientowaną, od południa graniczy z czworobocznym założeniem klasztornym, jednonawową z jednoprzęsłowym prezbiterium i czteroprzęsłową nawą; nakryty sklepieniem kolebkowym z lunetami i gurtami, wspartymi na płaskich przyściennych filarach. W zachodnim przęśle znajduje się murowana empora organowa wsparta na dwóch kolumnach; podniebie sklepione krzyżowo. Od wschodu przylega do prezbiterium sklepiona kolebka z lunetami zakrystia, ponad która oratorium otwarte do wnętrza. Korpus kościoła nakryty dachem dwuspadowym, z ośmioboczną sygnaturką od wschodu. Fasada - elewacja zachodnia w typie Il Gesù, trójosiowa z podziałami wertykalnymi wyznaczonymi przez pilastry o jońskich głowicach, szczyt ujęty jest spływami.

Najważniejsze elementy wyposażenia kościoła: ołtarz główny, rokokowy z obrazem Wizji św. Jadwigi z ok. 1750 r.; dwa barokowe ołtarze boczne z obrazami św. Anny z Marią i MB z Dzieciątkiem z 1 poł. XVIII w.

Zespół klasztorny otoczony został murem kamiennym; mur graniczny ogrodu na południowo-wschodnim odcinku jest jednocześnie wewnętrznym murem miejskim. Na terenie zespołu znajduje się kamienna kapliczka słupowa z k. XV w., pomnik św. Jana Nepomucena ufundowany przez burmistrza Złotoryi Leopolda Feige w 1732 r.; pierwotnie ustawiony przed ratuszem.

oprac. Bogna Oszczanowska, OT NID we Wrocławiu, 12-11-2015 r.