Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dom - Zabytek.pl

dom


kamienica pocz. XX w. Zielona Góra

Adres
Zielona Góra, Reja 3

Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. Zielona Góra, gm. Zielona Góra

Kamienica, wybudowana na początku 1900 r., usytuowana jest na skraju północno-zachodniej pierzei ul.

Reja, w zabudowie jednostronnie zwartej. Czterokondygnacyjny budynek z poddaszem o zróżnicowanym detalu architektonicznym nosi cechy stylowe secesji i stanowi istotny element w układzie przestrzennym Zielonej Góry.

Historia

Proces kształtowania się poszczególnych stref i ulic przedmieść Zielonej Góry rozpoczął się już w XIV wieku. Rozrastające się miasto potrzebowało terenów pod zabudowę mieszkalną, handlową i rzemieślniczą. Obszar, na którym znajduje się kamienica, wykształcił się za murami obronnymi miasta dość późno, bo dopiero w XIX wieku. Na planie Büttnera z 1864 r. dzisiejsza ul. Reja (niem. Klietesrasse) oznaczona jest jako ujeżdżalna i pastwiska. Był to podmokły obszar, ponieważ przepływał w tym miejscu strumień zasilający rzekę Złotą Łączę. Teren ten znajdował się również w pobliżu dawnej fosy, która w średniowieczu otaczała miasto. Część dzisiejszej ul. Reja zagospodarowana była pod ogrody mieszkańców domów położonych przy ul. Wandy, Jedności i Kasprowicza. Ulica Reja wytyczona została w 1901 r. a do 1904 r. zakończono jej budowanie i układanie chodnika. Ulicę poddano regulacji i wytyczono przy niej działki pod przyszłą zabudowę. Wzniesiona zabudowa ukształtowana została głównie na początku XX wieku. Właścicielami budynków byli zamożni mieszkańcy miasta. Nowo powstałe obiekty to głównie dwu- lub trzykondygnacyjne kamienice wzniesione w konwencji historyzmu, a także secesyjne i modernistyczne.

Nie zachowała się żadna dokumentacja archiwalna na temat kamienicy przy ul. Reja 3. Nie znamy dokładnej daty jej powstania, nazwiska projektanta ani wykonawcy. Budynek powstał prawdopodobnie na początku 1900 roku. Działania II wojny światowej nie przyczyniły się do jego większych zniszczeń. Po zakończeniu wojny przeszedł na własność samorządu i zasiedlony został lokatorami. Obiekt nie uległ większym przekształceniom. Niewielkie zmiany dotyczyły dyspozycji parteru, polegające na utworzeniu lokali usługowych w części północnej budynku. W 2013 r., dzięki pieniądzom z programu rewitalizacji miasta, odnowiono elewację zewnętrzną kamienicy. Obecnie mieszczą się w niej lokale usługowe i mieszkalne. Budynek należy do reprezentacyjnych budowli miasta.

Opis

Kamienica jest obiektem w zabudowie jednostronnie zwartej, zlokalizowana w centrum Zielonej Góry, na zachód od rynku starego miasta. Ulica Reja stanowi przedłużenie ul. Moniuszki w kierunku północnym, obejmuje krótki odcinek pomiędzy ul. Jedności a ul. Bohaterów Westerplatte i znajduje się w strefie ścisłej ochrony konserwatorskiej.

Budynek znajduje się na niewielkiej działce, fasadą zwrócony jest do ulicy. Został wzniesiony na planie zbliżonym do prostokąta, z cegły, jego ściany są obustronnie tynkowane. Ma cztery kondygnacje i poddasze; nakryty jest dwuspadowym dachem pokrytym dachówką ceramiczną. Facjaty w płaszczyźnie dachu przykryte są daszkami ze zwieńczeniami. Fasada budynku ma sześć osi. Elewacja frontowa parteru wzbogacona została przybudówką wychodzącą przed lico budynku. Przybudówkę przepruwają trzy prostokątne okna, zamknięte łukami odcinkowymi, ujęte w bogate obramienia. W łukach znajdują się pola z ornamentem kwiatowym. Na poziomie pierwszego piętra umieszczono trójboczny wykusz z otworami okiennymi. Okna ujęte są w obramienia z łukiem ostrym. Płyciny podokienne - wypełnione ornamentem kwiatowym - powtarzają się na całej elewacji. Budynek ma pięcioosiową fasadę, zwieńczoną falistym szczytem z centralnie umieszczonym oknem. Wejścia do lokali usługowych są wtórne, umieszczone w przybudówce elewacji frontowej oraz elewacji północnej. Drzwi wejściowe wiodące do mieszkań zostały umieszczone centralnie w elewacji północnej. W części budynku zachowała się pierwotna stolarka okienna i drzwiowa, a jego bryła przetrwała w pierwotnym stanie bez znaczących przekształceń. Wewnątrz znajduje się oryginalna drewniana klatka schodowa z tłoczonymi tralkami, balustradą i rzeźbionymi słupkami.

Kamienica to zabytek będący własnością samorządową i prywatną. Ze względu na to, że w mieszczą się w niej lokale mieszkalne i usługowe, obiekt nie jest szeroko udostępniany.

oprac. Krzysztof Słowiński, OT NID w Zielonej Górze, 8.07.2014 r.

Rodzaj: kamienica

Styl architektoniczny: secesyjny

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_08_BK.40510, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_08_BK.212944