Jest to obiekt wolnostojący, dwukondygnacyjny, o zróżnicowanym detalu architektonicznym, w całości podpiwniczony. Nosi cechy stylowe neogotyku i stanowi istotny element w układzie przestrzennym Zielonej Góry.

Historia

Proces kształtowania się poszczególnych stref i ulic przedmieść Zielonej Góry rozpoczął się już w XIV wieku. Rozrastające się miasto potrzebowało terenów pod zabudowę mieszkalną, handlową i rzemieślniczą. Obszar, na którym znajduje się kamienica, wykształcił się za murami obronnymi miasta dość późno, bo dopiero w XIX wieku. Na planie Büttnera z 1864 r. dzisiejsza ul. Reja (niem. Klietesrasse) oznaczona jest jako ujeżdżalna i pastwiska. Był to podmokły obszar, ponieważ przepływał w tym miejscu strumień zasilający rzekę Złotą Łączę. Teren ten znajdował się również w pobliżu dawnej fosy, która w średniowieczu otaczała miasto. Część dzisiejszej ul. Reja zagospodarowana była pod ogrody mieszkańców domów położonych przy ul. Wandy, Jedności i Kasprowicza. Ulica Reja wytyczona została w 1901 r. a do 1904 r. zakończono jej budowanie i układanie chodnika. Ulicę poddano regulacji i wytyczono przy niej działki pod przyszłą zabudowę. Wzniesiona zabudowa ukształtowana została głównie na początku XX wieku. Właścicielami budynków byli zamożni mieszkańcy miasta. Nowo powstałe obiekty to głównie dwu- lub trzykondygnacyjne kamienice wzniesione w konwencji historyzmu, a także secesyjne i modernistyczne.

Dzięki zachowanej części dokumentacji archiwalnej wiemy, że kamienicę wybudowano w 1900 r. dla Gustawa Heinricha na jego prywatnej działce. W maju 1907 r. ponownie ją otynkowano. Zgodę na prace tynkarskie uzyskał od Urzędu Policji mistrz budowlany Carl Muhle. W październiku 1913 r. w budynku przeprowadzono drobne remonty i ponownie otynkowano elewację. We wrześniu 1928 r. budynek przeszedł na własność nauczyciela Reinholda Kneiferta. W 1941 r. w budynku założono instalację wodno-kanalizacyjną i podłączono ją do miejskiej sieci. Działania II wojny światowej nie przyczyniły się do większych zniszczeń. Po zakończeniu wojny dom przeszedł na własność samorządu i zasiedlony został lokatorami. W latach 80.XX w. odnowiono elewację zewnętrzną i osuszono go metodą elektroosmozy. Obiekt nie uległ większym przekształceniom. Obecnie mieszczą się w nim lokale biurowe i mieszkalne. Budynek należy do reprezentacyjnych budowli miasta.

Opis

Kamienica usytuowana na ul. Reja jest obiektem wolnostojącym, narożnym. Budynek zlokalizowany w centrum Zielonej Góry, na zachód od rynku starego miasta. Ulica Reja stanowi przedłużenie ul. Moniuszki w kierunku północnym, obejmuje krótki odcinek pomiędzy ul. Jedności a ul. Bohaterów Westerplatte i znajduje się w strefie ścisłej ochrony konserwatorskiej.

Budynek znajduje się na niewielkiej działce, fasadą jest zwrócony do ulicy. Wzniesiono go na rzucie zbliżonym do kwadratu, z cegły, ze ścianami obustronnie tynkowanymi. Dwukondygnacyjny, pięcioosiowy budynek z poddaszem użytkowym pokrywa dach dwuspadowy, ustawiony kalenicowo. Jego bryłę wzbogacają dwa pseudoryzality w fasadzie. W osi pierwszej oraz osi czwartej i piątej pseudoryzality zwieńczone zostały trójkątnymi szczytami i przykryte daszkami dwuspadowymi. Obiekt jest w całości podpiwniczony. Wejście główne znajduje się w elewacji południowej; prowadzą do niego murowane, dwubiegowe schody zewnętrzne, ujęte filarami podtrzymującymi balkon na poziomie piętra z balustradą zdobioną ornamentem. Elewacje przepruwają prostokątne i zamknięte łukowo otwory okienne ujęte w bogate obramienia. Elewację budynku wzbogaca m.in. fryz z ornamentami roślinnymi, gzymsy nadokienne i podokienne. W części zachowała się pierwotna stolarka okienna i drzwiowa. Bryła obiektu również zachowała się w pierwotnym stanie, bez znaczących przekształceń, a wewnątrz oryginalna klatka schodowa z drewnianymi tłoczonymi tralkami i dekoracyjnymi słupkami oraz fragmenty ceramicznej posadzki.

Kamienica to zabytek będący własnością samorządową i prywatną. Ze względu na to, że mieszczą się w nim lokale biurowe i mieszkalne, nie jest szeroko udostępniany.

oprac. Krzysztof Słowiński, OT NID w Zielonej Górze, 8.07.2014 r.