Stary Rynek. Obiekt w zabudowie jednostronnie zwartej. Trzykondygnacyjny budynek z użytkowym poddaszem, podpiwniczony o zróżnicowanym detalu architektonicznym. Kamienica wzniesiona w konwencji neobarokowej. Prezentowana zabudowa stanowi istotny element w układzie przestrzennym miasta Zielona Góra.

Historia

Ulica Stary Rynek dawniej (niem. Ring) to obszar najstarszej zachowanej zabudowy starego miasta. Wytyczenie i rozplanowanie miasta nastąpiła wraz z przyznaniem praw miejskich, które miało miejsce w pierwszej połowie XIII w. Rozplanowanie Zielonej Góry oparto o regularny w kształcie plac rynkowy, wokół którego wytyczono działki po zabudowę mieszkalną. Jego pierzeje tworzyły cztery bloki domów. Założenie rynku obejmowało sieć ulic wychodzących z niego w kierunku dawnych bram miejskich. Do dziś zachował się czytelny, średniowieczy układ przestrzenny miasta. W II poł. XV w. na środku rynku zbudowano siedzibę władz miejskich, ratusz. Teren na którym znajduje się przedmiotowy budynek znajduje się ścisłym centrum, w obrębie dawnych murów obronnych miasta. Pierwsze wznoszone budynki przy tej ulicy to drewniane domy o charakterze szczytowym, przeważnie dwukondygnacyjne i trójosiowe. Zabudowa rynku wielokrotnie niszczona przez pożary i wrogie najazdy odbudowywana była w nowej formie, na reliktach wcześniejszej. Dopiero w późniejszych lat zamożni właściciele zaczęli budować murowane i okazalsze domy. Zabudowa rynku przez cały ten czas utrzymywała jednak handlowo- rzemieślniczy charakter. Posesje mieli tu m.in. lekarze, rzemieślnicy, czy winiarze. Wzniesiona zabudowa ukształtowana została głównie w II poł. XIX w. i na początku XX w. Zachowane obiekty to głównie trzy- lub czterokondygnacyjne kamienice wzniesione w konwencji późnego klasycyzmu, historyzmu i secesji.

Na temat przedmiotowego obiektu zachowało się część dokumentacji archiwalnej. Nie znamy dokładnej daty powstania budynku, nazwiska projektanta oraz wykonawcy. Kamienicę wzniesiono w II poł. XIX w. na zrębach starszego budynku. W piwnicach zachowały się sklepienia kolebkowo- krzyżowe datowane na XVII-XVIII w. W 1933 r. budynek należał do Augusta Meyera, który na parterze miał sklep tekstylny. Lokale mieszkalne na górnych kondygnacjach kamienicy wynajmowali m.in. kierownik przędzalni Fred Goodall, krawcowa Emilie Plätterin, robotnik Paul Thole i sekretarz starostwa Paul Weber. Działania II wojny światowej nie przyczyniły się do większych zniszczeń. Po zakończeniu wojny, budynek przeszedł na własność samorządu i zasiedlony został lokatorami. Budynek w okresie powojennym poddawany był drobnym remontom. Obiekt nie uległ większym przekształceniom. Obecnie w obiekcie mieści się lokal usługowy i mieszkania. Budynek należy do reprezentacyjnych budowli miasta.

Opis

Kamienica usytuowana na ul. Stary Rynek jest obiektem w zabudowie jednostronnie zwartej. Budynek zlokalizowany w ścisłym centrum Zielonej Góry, po zachodniej stronie ratusza. Ul. Stary Rynek znajduje się w strefie ścisłej ochrony konserwatorskiej miasta.

Budynek znajduje się na niewielkiej działce, fasadą zwrócony do ratusza. Budynek wzniesiono na rzucie zbliżonym do prostokąta, podpiwniczony. Obiekt wzniesiono z cegły, ściany są obustronnie tynkowane. Trzykondygnacyjny budynek z użytkowym poddaszem, pokrywa dach dwuspadowy, kryty dachówką. Fasada budynku trzyosiowa zwieńczona falistym szczytem zdobiony pasem z ornamentem i podkreślony sterczynami. W płaszczyźnie szczytu umieszczono okno doświetlające poddasze. Na poziomie pierwszego piętra umieszczono trójboczny wykusz z balkonem na wysokości drugiego piętra. Wykusz rozczłonkowany profilowanymi gzymsami, dwa okna ujęte w opaski. W skrajnych osiach okien na poziomie drugiej i trzeciej kondygnacji umieszczono ozdobne, prostokątne płyciny. Na parterze budynku zachowała się kompozycja dwóch witryn z umieszczonym pośrodku wejściem. Wejście główne ujmują dwa żeliwne, kanelowane słupki. Fasada kamienicy o zróżnicowanym detalu architektonicznym. Kondygnację pierwszego piętra przepruwają prostokątne otwory okienne, zaś na drugim i na szczycie otwory okienne zamknięte zostały łukami odcinkowymi. Okna ujęto obramowaniami i spięto kluczami. W części zachowała się pierwotna stolarka okienna. Bryła obiektu zachowana w pierwotnym stanie bez znaczących przekształceń.

Kamienica, to zabytek będący własnością samorządową i prywatną. Ze względu na to, że w budynku mieści się lokal usługowy i mieszkania, obiekt nie jest szeroko udostępniany.

Oprac. Krzysztof Słowiński, OT NID w Zielonej Górze, 17.04.2015 r.