Stary Rynek. Obiekt w zwartej zabudowie. Trzykondygnacyjny budynek, podpiwniczony o zróżnicowanym detalu architektonicznym. Kamienica wzniesiona w konwencji historyzmu. Prezentowana zabudowa stanowi istotny element w układzie przestrzennym miasta Zielona Góra.

Historia

Ulica Stary Rynek dawniej (niem. Ring) to obszar najstarszej zachowanej zabudowy starego miasta. Wytyczenie i rozplanowanie miasta nastąpiła wraz z przyznaniem praw miejskich, które miało miejsce w pierwszej połowie XIII w. Rozplanowanie Zielonej Góry oparto o regularny w kształcie plac rynkowy, wokół którego wytyczono działki po zabudowę mieszkalną. Jego pierzeje tworzyły cztery bloki domów. Założenie rynku obejmowało sieć ulic wychodzących z niego w kierunku dawnych bram miejskich. Do dziś zachował się czytelny, średniowieczy układ przestrzenny miasta. W II poł. XV w. na środku rynku zbudowano siedzibę władz miejskich, ratusz. Teren na którym znajduje się przedmiotowy budynek znajduje się ścisłym centrum, w obrębie dawnych murów obronnych miasta. Pierwsze wznoszone budynki przy tej ulicy to drewniane domy o charakterze szczytowym, przeważnie dwukondygnacyjne i trójosiowe. Zabudowa rynku wielokrotnie niszczona przez pożary i wrogie najazdy odbudowywana była w nowej formie, na reliktach wcześniejszej. Dopiero w późniejszych lat zamożni właściciele zaczęli budować murowane i okazalsze domy. Zabudowa rynku przez cały ten czas utrzymywała jednak handlowo- rzemieślniczy charakter. Posesje mieli tu m.in. lekarze, rzemieślnicy, czy winiarze. Wzniesiona zabudowa ukształtowana została głównie w II poł. XIX w. i na początku XX w. Zachowane obiekty to głównie trzy- lub czterokondygnacyjne kamienice wzniesione w konwencji późnego klasycyzmu, historyzmu i secesji.

Na temat przedmiotowego obiektu zachowało się część dokumentacji archiwalnej. Nie znamy dokładnej daty powstania budynku, nazwiska projektanta oraz wykonawcy. Kamienicę wzniesiono w II poł. XIX w. na zrębach starszego budynku. W piwnicach zachowały się sklepienia kolebkowo- krzyżowe datowane na XVII-XVIII w. W 1933 r. budynek należał do piekarza Ludewiga. Na parterze mieścił się sklep obuwniczy należący do Ericha Jaschke. Lokale mieszkalne na górnych kondygnacjach kamienicy wynajmowali m.in. kierownik warsztatu Berthold Hoffmann, ślusarz Otto Schade czy Wanda Wandrey. Działania II wojny światowej nie przyczyniły się do większych zniszczeń. Po zakończeniu wojny, budynek przeszedł na własność samorządu i zasiedlony został lokatorami. Budynek w okresie powojennym poddawany był drobnym remontom. Przebudowie uległo przyziemie, które połączono wewnętrznie z sąsiednią kamienicą. Obiekt nie uległ większym przekształceniom. Obecnie w obiekcie mieści się lokal usługowy i mieszkania. Budynek należy do reprezentacyjnych budowli miasta.

Opis

Kamienica usytuowana na ul. Stary Rynek jest obiektem w zwartej zabudowie. Budynek zlokalizowany w ścisłym centrum Zielonej Góry, po zachodniej stronie ratusza. Ulica Stary Rynek znajduje się w strefie ścisłej ochrony konserwatorskiej miasta.

Budynek znajduje się na niewielkiej działce, fasadą zwrócony do ratusza. Budynek wzniesiono na rzucie zbliżonym do prostokąta, podpiwniczony. Obiekt wzniesiono z cegły, ściany są obustronnie tynkowane. Trzykondygnacyjny budynek pokrywa dach jednospadowy. Fasada budynku trzyosiowa, zwieńczona falistym szczytem zdobiony dekoracjami sztukatorskim o motywach roślinno- kwiatowych. Szczyt zamknięty półkoliście, zwieńczony kulą, ujęty po bokach spływami. Kondygnacje budynku wydzielone profilowanym gzymsem międzykondygnacyjnym. Fasadę na poziomie pierwszego i drugiego piętra zaakcentowano boniowanymi pilastrami. Na parterze budynku znajduje się witryna z umieszczonym po boku wejściem. Fasada kamienicy o zróżnicowanym detalu architektonicznym. Kondygnację pierwszego piętra przepruwają prostokątne otwory okienne, zaś na drugim otwory okienne zamknięte zostały łukami odcinkowymi. Okna ujęto obramowaniami i zwieńczonych profilowanymi naczółkami. W części zachowała się pierwotna stolarka okienna. Bryła obiektu zachowana w pierwotnym stanie bez znaczących przekształceń.

Kamienica, to zabytek będący własnością samorządową i prywatną. Ze względu na to, że w budynku mieści się lokal usługowy i mieszkania, obiekt nie jest szeroko udostępniany.

Oprac. Krzysztof Słowiński, OT NID w Zielonej Górze, 17.04.2015 r.