Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół pw. św. Michała - Zabytek.pl

kościół pw. św. Michała


kościół XVIII w. Zieliniec

Adres
Zieliniec

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. wrzesiński, gm. Kołaczkowo

Kościół jest interesującym przykładem siedemnastowiecznego sakralnego budownictwa drewnianego w Wielkopolsce.

Historia

Zieliniec, w średniowieczu zwany Zielonym Dębem, później Zieleńcem (do poł. XIX w.), pierwotnie stanowiło własność rodu Szaszorów-Opalów z Graboszewa i Gałęzewa. Wieś po raz pierwszy wzmiankowana była w 1288 r., kiedy to wymieniona została wśród włości, przekazanych potomkom przez rycerza Dzierżykraja Westkowica. W czasach późniejszych wieś często zmieniała właścicieli. Od XV w. do 1643 r. należała do Zieleńskich h. Jelita, w 2 poł. XVII w. - do Grabskich, Nowowiejskich, Malczewskich, Sulińskich i Osieckich. Pod koniec XVII w. Zieleniec stał się własnością Władysława Bronikowskiego, który wykupił obie części wsi od Sulińskich i Osieckich. W 1724 r. W. Bronikowski sprzedał majętność Stanisławowi Żychlińskiemu. Kolejnymi właścicielami Zieleńca byli: od 1729 r. - Jan Strzyski, a w l. 1737-1817 r. - Tomiccy. W 2 poł. XIX w. wieś przeszła w ręce Pilaskich, następnie, w 1881 r. - Schulza z Kołaczkowa (wtedy po raz pierwszy użyto nazwy Zieliniec). Od pocz. XX w. właścicielami majątku byli Wilkoszewscy, którzy wznieśli tu pałac.

Parafia św. Mikołaja została erygowana zapewne w XIII lub XIV w. W 1417 r. wzmiankowany jest pleban Mikołaj, a w 1533 r. rector scholae. Zachowany do dziś kościół drewniany wzniesiono zapewne w XVII w., w jego pobliżu zapewne w tym samym czasie powstała dzwonnica. Akta wizytacji z 1695 r. opisują świątynię, wspominają również o szkole. W 1865 r. budynek był remontowany. Kolejny gruntowny remont kościoła przeprowadzono w l. 1983-88 (m. in. pierwotne ściany drewniane zostały wtedy zastąpione murowanymi, które następnie oszalowano; przekształceniu uległo też wnętrze świątyni).

Opis

Kościół pw. Św. Mikołaja wraz z dawnym cmentarzem usytuowany jest w zach. części Zielińca, w pobliżu zespołu pałacowo-parkowego. Otacza go zachowany częściowo kamienny mur. Na pd.-zach. od świątyni wzniesiono wolnostojącą dzwonnicę.

Świątynia jest budowlą jednonawową, wzniesioną na planie prostokąta. z nieco węższym, prosto zamkniętym prezbiterium od wsch. Przy prezbiterium po stronie pn. znajduje się prostokątna zakrystia. Do nawy od pd. przylega niewielka kwadratowa kruchta. Nawa i nieco niższe prezbiterium nakryte są wysokimi dachami dwuspadowymi. Ponad zach. partią dachu nawy nadbudowano ośmioboczną wieżyczkę na sygnaturkę nakrytą cebulastym hełmem zwieńczonym kulą i krzyżem. Zakrystię nakryto dachem pulpitowym, kruchtę pd. - dachem dwuspadowym.

Kościół pierwotnie był budynkiem drewnianym, konstrukcji zrębowej, wzmocnionej lisicami. Obecnie jest murowany, na kamiennej podmurówce, jego ściany od zewnątrz zostały oszalowane. Dachy pokryte zostały gontem, hełm wieżyczki na sygnaturkę wykonano z blachy. Wnętrze nakryte jest drewniany stropem.

Ściany kościoła od zewnątrz oszalowane zostały pionowo pobijanymi deskami. Wejście i okna są prostokątne.

Wnętrze świątyni zostało znacznie przekształcone podczas remontu w l. 80. XX w. Z pierwotnego wyposażenia kościoła z ok. poł. XVII w. zachował się obraz św.Mikolaja oraz dwie rzeźby świętych kapłanów z ołtarza gł. Poźnogorycka kamienna kropielnica ustawiono obecnie na zewnatrz kościoła.

Dzwonnica usytuowana jest po pd.-zach. stronie kościoła. Wzniesiona została na rzucie kwadratu. Nakryta jest czterospadowym dachem. Jest to obiekt drewniany, konstrukcji słupowej, oszalowany. Dach kryty gontem.

Kościół dostępny. Bliższe informacje na temat parafii oraz godziny Mszy Św. są podane na stronie internetowej Archidiecezji Gnieźnieńskiej: www.archidiecezja.pl

Oprac. Krzysztof Jodłowski, OT NID w Poznaniu, 07-08-2015 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.168432, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.171330