Bryła kościoła wielokrotnie przebudowywana, obiekt stanowi jedną z atrakcji turystycznych gm. Żary.

Historia

W XIV w. w Żarach, przy trakcie wiodącym z Łużyc do Wielkopolski wzniesiono szpital wraz z kościołem pw. św. Ducha. Szpital zbudowany na dawnym Dolnym Przedmieściu w Żarach, był jednym z najstarszych znajdujących się na terenie Łużyc. Pożar z 1700 r. zniszczył kościół i szpital. Odbudowę świątyni wykonano w 1702 r. Podczas prac budowlanych obiekt pozbawiono cech stylowych. W 1844 r. świątynia otrzymała nowy szczyt wschodni i oskarpowanie. Działania II wojny światowej nie przyczyniły się do większych zniszczeń. Po 1945 r. świątynia była wykorzystywana jako magazyn przez Miejską Radę Narodową w Żarach. Od 1975 r. obiekt pełni funkcje sakralne i należy do parafii polskokatolickiej pw. Dobrego Pasterza. Po przejęciu świątyni w obiekcie przeprowadzono prace adaptacyjne, uporządkowano wnętrze oraz sprowadzono wyposażenie z kościoła poewangelickiego z Lubinia. W latach 1991- 1992 wykonano remont kapitalny świątyni polegający m.in. na: odgrzybianiu, wymienianie posadzki i instalacji, położeniu nowych tynków oraz uzupełnieniu pokrycia dachowego. Kościół stanowi istotny element w układzie przestrzennym miasta.

Opis

Kościół polskokatolicki pw. Dobrego Pasterza w Żarach położony jest przy ul. Żagańskiej 13, poza obszarem staromiejskim. Kościół zlokalizowany na niewielkiej działce, odsunięty od linii zabudowy ul. Żagańskiej. Kościół od ulicy odgradza współczesne, metalowe ogrodzenie z furtką na kamiennej podmurówce. Działka przed kościołem częściowo pokryta cementową posadzką w części porośnięta trawą i drzewami. Przed kościołem ustawiono metalowy krzyż z ukrzyżowanym Jezusem. Od strony zachodniej do świątyni przylega dwukondygnacyjny budynek. Kościół to otynkowana, orientowana, murowana z cegły i kamienia na podmurówce z kamienia polnego, jednoprzestrzenna budowla. Wniesiony na rzucie prostokąta z prezbiterium wyodrębnionym wewnętrznie arkadą tęczową. Do elewacji północnej przylega zakrystia, którą przykrywa dach jednospadowy. Bryła świątyni ustawiona kalenicowo do ulicy, przykryta dachem dwuspadowym. Elewacje przepruwają prostokątne, zamknięte łukiem półokrągłym, wyposażone w stolarkę metalową otwory okienne. Wejście główne do kościoła na elewacji południowej zamknięte łukiem odcinkowym. Gładkie elewacje świątyni wspierają szerokie szkarpy. Wnętrze świątyni nakryte jest sklepieniami kolebkowymi z lunetami. W skład wyposażenia kościoła wchodzi m. in.: barokowy obraz przedstawiający scenę Zmartwychwstania Pańskiego i ołtarz z I poł. XIX w. przywiezione z Lubinia oraz neoklasycystyczna marmurowa chrzcielnica z I poł XX w.

Kościół jest własnością wyznaniową. W świątyni odbywają się regularnie msze święte. Obiekt jest szeroko udostępniany.

Oprac. Krzysztof Słowiński, OT NID w Zielonej Górze, 15.11.2017 r.