Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kamienica mieszczańska, tzw. Kamienica Lipowskiego - Zabytek.pl

kamienica mieszczańska, tzw. Kamienica Lipowskiego


kamienica 1630 - 1639 Zamość

Adres
Zamość, Stanisława Staszica 15

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. Zamość, gm. Zamość

Cenny przykład architektury mieszczańskiej z 1 poł.XVII w.Kamienica zlokalizowana w obrębie Starego Miasta wpisanego na listę UNESCO, zachowała elementy pierwotnego układu wnętrza ze sklepieniami i kamiennymi odrzwiami.

W tylnej izbie zachowane potrójne okna, rozdzielone przysadzistymi filarami. Wyróżnia ją klasycystyczna fasada z elementami dekoracji późnorenesansowej.

Historia

W miejscu kamienicy w 1591 r. stał dom Niemca Hertmana, według badań architektonicznych, parterowy, drewniany, o murowanych piwnicach. Obecna kamienica wzniesiona w latach 1625-1630 przez muratora Jana Wolffa dla córki Anny i jej męża aptekarza Bartosza Lipowskiego, jako budynek parterowy, z częściowym wykorzystaniem starych fundamentów. Lustracja z 1691 r. wymienia ją jako półkamienicę. W 1 poł. lub ok. poł. XVIII w. podwyższona o piętro, elewacja ozdobiona polichromią. W XIX w. przebudowy i zmiany wnętrz. Własność rodziny Lipowskich do 1 poł. XVIII w., następnie Koniakowiczów, w 1 poł. XX w. Gałaszkiewiczów. W latach 1919-1926 oraz 1934-37 poddana bliżej nieznanym zabiegom konserwatorskim. W latach 1956-57 zmiany w układzie parteru przez zamurowania niektórych starych otworów okiennych i drzwiowych, przebicie nowych otworów. Gruntowny remont w latach 1976-77 wg proj. T. Rajskiego. W 2006 r. konserwacja portali.

Opis

Kamienica położona w obrębie Starego Miasta, we wsch. odcinku pierzei południowej Rynku Wielkiego, w zwartej zabudowie, frontem zwrócona na północ do ulicy Staszica i Rynku Wielkiego. Założona na planie wydłużonego prostokąta, trzytraktowa, dwudzielna, z wąską sienią na osi budynku, w trzecim trakcie wąska długa sień od strony wsch. przylegająca do dużej izby. Kamienica wzniesiona z cegły, otynkowana, dwukondygnacyjna, częściowo podpiwniczona od strony płn., przykryta dachem dwuspadowym z facjatką od frontu z daszkiem dwuspadowym. Dach kamienicy pobity blachą. Elewacja frontowa dwukondygnacyjna, 3 – osiowa, z podcieniem, facjatką w połaci dachowej nad prawą skrajną osią. W parterze dwie nieregularne arkady (lewa nieco szersza) wsparte na filarach zbliżonych do kwadratu, portal wejściowy, dwa prostokątne okna po bokach. Parter oddzielony od piętra gzymsem kordonowym. Na piętrze trzy otwory okienne bez obramień, rozstawione asymetrycznie, naroża ozdobione boniowaniem. Całość budynku zwieńczona mocno rozbudowanym gzymsem koronującym. Elewacja południowa tylna również dwukondygnacyjna, 4-osiowa, ze słabo wykształconym gzymsem koronującym, okna w opaskach z podokiennikami. W czwartej osi parteru otwór wejściowy w zamkniętej półkoliście opasce. Front kamienicy drugiej kondygnacji w kolorze białym, z pionowymi brązowymi pasami między oknami. Elewacja tylna w kolorze lila, detale białe. W sieni i podcieniu sklepienia kolebkowe z lunetami z gurtami na zakończeniu, w izbie tylnej parteru sklepienia kolebkowo-krzyżowe z listwą „dzwonkową” i filary międzyokienne (imposty), nad pierwszym piętrem strop drewniany. Portal wejściowy oraz trzy portale w sieni. Portal wejściowy kamienicy profilowany, zwieńczony wystającym do przodu gzymsem uciętym z prawej strony. Na portalem proste okienko (świetlik) z 2 ćw. XVII w.

Dostęp do zabytku ograniczony.

Oprac. Ewa Prusicka, OT NID w Lublinie, 19-04-2018 r.

Rodzaj: kamienica

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.377, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.401176