Elewacja frontowa pokryta jest manierystyczną różnobarwną dekoracją o szczególnie cennych walorach artystycznych, w której wyróżnia się płaskorzeźba Madonny z Dzieciątkiem, depczącej fantastycznego smoka.

Historia

Kamienica powstała w 1 poł. XVII w. (zakończenie budowy w 1642 r.). Najpierw należała do ormiańskiej rodziny Migerdowiczów, w latach 1642-1743 do Sachwelowiczów (m.in. Soltana), w XVIII w. do Takiesowiczów, Derbedroszewiczów, Skibińskich, w XIX w. do Skibińskich i Namysłowskich. W 1901 r. użytkowało budynek Towarzystwo Oszczędnościowo-Pożyczkowe, a następnie do II wojny św. była własnością żydowską. W latach 1945-63 należała do Korzeniowskich i Baranowskiego, następnie upaństwowiona. Pierwotnie piętrowa, w latach 1743-1770 przebudowana. W 1898 r. remontowana i nadbudowana o drugie piętro ze zniesieniem attyki. Pierwsza poważna konserwacja budynku miała miejsce w l. 1937-38 pod kierunkiem T. Zaremby. W 1978 r. strawił ją pożar. Kapitalny remont z pełnym zakresem prac konserwatorskich, według proj. A. Kadłuczki i M.B. Pawlickiego wykonany został w l.1979-1989 , kiedy m.in. zrekonstruowano attykę. W 2001 r. zakończenie prac remontowych i przejęcie budynku w użytkowanie przez Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych.

Opis

Kamienica położona w centralnej części Starego Miasta, przy pn. pierzei Rynku Wielkiego (w jego narożniku północno wschodnim), patrycjuszowska, późnorenesansowa. Nazwy pochodzą od jej właścicieli - Sołtanów, oraz od płaskorzeźby Madonny na fasadzie budynku. Orientowana, z elewacją frontową rynkową, południową, od strony wschodniej i zachodniej zblokowana z sąsiednimi kamienicami. Założona na planie wydłużonego prostokąta z trójarkadowym podcieniem w przyziemiu, dwudzielna, czterotraktowa z sienią na osi. Wzniesiona z cegły, tynkowana, dwukondygnacyjna, podpiwniczona, przykryta dwuspadowym dachem, w fasadzie przesłoniętym dekoracyjną attyką o wysokim cokole. Dach kryty blachą miedzianą. Podcień przesklepiony krzyżowo, wnętrza piwnic ze sklepieniem kolebkowym, przyziemia i pierwszego piętra przykryte płaskimi stropami. Stolarka okienna i drzwiowa drewniana. Elewacje frontowa i tylna trójosiowe, dwukondygnacyjne. W elewacji frontowej trójarkadowy podcień w przyziemiu i attyka w zwieńczeniu. Główne drzwi wejściowe prowadzące od frontu w osi środkowej zdobi dekoracyjny portal z nadświetlem w formie leżącego prostokąta. W osiach bocznych dolnej kondygnacji duże okna w profilowanych obramieniach z piaskowca, wsparte na masywnych kamiennych parapetach. Pierwsze piętro ukształtowane asymetrycznie. Ponad arkadami podcienia szeroki fryz ujęty w dwa gzymsy, zdobiony motywami wici roślinnej. Okna górnej kondygnacji prostokątne, w bogato zdobionych obramieniach, zwieńczone masywnymi gzymsami, ponad którymi znajdują się dekoracyjne kartusze herbowe z monogramami „SS” ( skrót od Soltana Sachwelowicza, kupca ormiańskieg, właściciela i prawdopodobnie fundatora kamienicy) zdobione po bokach dekoracją w postaci konch, owoców i wici roślinnej. Pomiędzy oknem środkowym i wschodnim płaskorzeźba Madonny z Dzieciątkiem wspartej na smoku. Ponad mocno wyodrębnionym gzymsem wieńczącym pierwsze piętro, cokół wysokiej attyki ukształtowany symetrycznie, podzielony pilastrami i półkolistymi niszami zamkniętymi konchowo. Grzebień attyki wykonany z odcinków wolut, kwiatów i obelisków. Kolorystyka elewacji żółta, elementy dekoracji różnobarwne, podcień malowany na biało.

Dostęp do zabytku ograniczony. Wnętrze dostępne po uzgodnieniu.

Oprac. Ewa Prusicka-Kołcon, OT NID w Lublinie. 20.10.2014 r.