Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kamienica mieszczańska Apteczna, Pichowiczowska - Zabytek.pl

kamienica mieszczańska Apteczna, Pichowiczowska


kamienica XVII w. Zamość

Adres
Zamość, Rynek Wielki 2

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. Zamość, gm. Zamość

Wyjątkowy przykład architektury mieszczańskiej z XVII w., należący do kamienic zbudowanych według tzw.

„trzeciego morandowskiego wzorca”. Zlokalizowana w centralnej części Zamościa - przy Rynku Wielkim, wyróżniająca się renesansowym portalem. Od pocz. XVII w. do chwili obecnej jest świadectwem tradycji polegającej na utrzymaniu w niej apteki.

Historia

Początki obecnie istniejącej kamienicy sięgają schyłku XVI w., kiedy w 1591 r. została odnotowana jako własność Hansa Kuntza Barthla, osiedlonego w Zamościu patrycjusza gdańskiego. W 1603 r. była w posiadaniu Krzysztofa Lechthy, murarza pochodzącego z Niemiec. Jej budowa została zakończona ok. 1609 roku, kiedy należała do Piechowiczów, profesorów Akademii Zamojskiej i aptekarzy. W rękach Piechowiczów pozostała do 1658 r. W 2 poł. XVII w. stanowiła własność Augustynowiczów, Przybysławskich, Bienieckich i Kruszyńskich; w XVIII - XIX w. należała do Wesołowskich, Nachtygalów i Terleckich; w XX w. do Kłossowskich, aptekarzy; po II wojnie światowej własność Minczewskich, obecnie komunalna. Pierwotnie kamienica posiadała piętro, w 2 ćw. XVII w. otrzymała attyki, po 1841 r. nadbudowano drugie piętro w jej części przyrynkowej, po 1887 r. zniesiono attykę. Przebudowa odbyła się w XIX i w XX w. Pierwsza poważna konserwacja budynku miała miejsce w l. 1937-38 pod kierunkiem T. Zaremby, kolejna w 1957 roku, kiedy odnowiono tynki zewnętrzne, wykonano remont pokrycia dachowego, stolarki okiennej i drzwiowej. W l.1973-1977 była gruntownie restaurowana - położono żelazo-betonowe stropy, wykonano remont więźby dachowej, tynków, oficyny tylnej. W 1999 r. wykonano remont elewacji, w 2000 r. wymieniono pokrycie dachu.

Opis

Kamienica położona w pd. części południowego bloku wsch. pierzei Rynku Wielkiego, narożna, od pn. zblokowana z kamienicą Rynek Wielki 4. Patrycjuszowska, wzniesiona według „trzeciego morandowskiego wzorca”. Nazwy pochodzą od jej właścicieli w XVII w.: rodziny Piechowiczów, oraz od zawodu jakim się trudnili. Orientowana, z elewacją frontową rynkową, zachodnią. Założona na planie wydłużonego prostokąta z trójarkadowym podcieniem w przyziemiu, od tyłu połączona z kamienicą Bazyliańska nr 28 (wcześniej oficyna interesującej nas kamienicy). Kamienica dwudzielna, z wąską, długą sienią od północy i dwoma pomieszczeniami od południa, klatką schodową w głębi sieni, gdzie również dawny przekształcony przechód. Analogiczny do parteru układ pomieszczeń pierwszego piętra, inne podziały wewnętrzne drugiego piętra z odrębnym wejściem z klatki schodowej. Kamienica wzniesiona z cegły, otynkowana, trójkondygnacyjna, podpiwniczona, przykryta trójpołaciowym dachem pobitym blachą. Elewacje trójkondygnacyjne, frontowa i boczna - trójosiowe, frontowa asymetryczna, boczna - symetryczna. W przyziemiu elewacji frontowej trójarkadowy podcień, łuki arkad półkoliste, u nasady z masywnymi gzymsami impostowymi, arkada narożna wzmocniona przyporą. Portal kamienny z otworem zamkniętym półkoliście, dekorowany główkami uskrzydlonych aniołów, rozetami, motywami geometrycznymi. Drzwi wejściowe drewniane, jednoskrzydłowe, okute dekoracyjnie stalową blachą. Okna prostokątne w opaskach, na drugiej kondygnacji z masywnymi profilowanymi nadokiennikami. Podziały horyzontalne tworzą profilowane gzymsy kordonowe i wieńczący, podziały wertykalne: narożne lizeny oraz obramienia okien. Dekoracja fasady wyrobiona w zaprawie, druga i trzecia kondygnacja frontowa oraz elewacja boczna malowane na szaro, natomiast podcień, lizeny oraz gzymsy i obramienia otworów okiennych na biało. Wnętrza zachowały wiele ze swojego pierwotnego układu. Piwnica, przyziemia i część pierwszego piętra przykryta sklepieniem kolebkowo-krzyżowym i kolebkowym, pozostałe wnętra pierwszego piętra i drugie piętro przykryte stropem płaskim, podcień przysklepiony krzyżowo. W izbie wielkiej przedniej na pierwszym piętrze polichromowany sufit zwierciadlany z fasetą, również polichromowane ościeża i boazeria. Wnętrza parteru nadal użytkowane jako apteka, w wyposażeniu której wiele zabytkowych szaf, sprzętów i naczyń.

Dostęp do zabytku ograniczony.

oprac. Ewa Prusicka, OT NID w Lublinie, 27-11-2016 r.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Andrzej Kwasik.

Rodzaj: kamienica

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.561, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.399761,PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.388897