Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

pałac - Zabytek.pl

Adres
Żagań, Szprotawska 4

Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. żagański, gm. Żagań (gm. miejska)

Pałac z Żaganiu to wyjątkowe założenie architektury rezydencjonalnej, w zasadniczym trzonie barokowe, o wartości ponadregionalnej, ściśle związane z historią księstwa żagańskiego, dawnego Śląska i rodu Bironów.

Historia

Pałac jest usytuowany na miejscu zamku wzniesionego pod kon. XIII wieku. Była to zapewne czworoboczna budowla z dużym dziedzińcem, otoczona fosą. Pod koniec XV w. zamek został zniszczony na skutek pożaru, a następnie odbudowany przez księcia saskiego Georga. Kolejny właściciel – Seyfried von Promnitz w 1584 r. odnowił siedzibę, powiększając o wsch. i pd. skrzydła. Przekształcenie zamku w pałac nastąpiło za czasów księcia Albrechta von Wallensteina, dowódcę wojsk cesarskich w wojnie 30-letniej, który nabył księstwo żagańskie w 1627 roku. Autorem projektu był włoski architekt Vinzenzo Boccaccio. Wówczas pałac miał formę renesansowej rezydencji obronnej – czteroskrzydłowego założenia, otoczonego fosą i z bastejami w narożach. Tragiczna śmierć Wallensteina wstrzymała budowę do 1670 r., gdy kolejny właściciel – Wacław Lobkowic podjął prace wg. projektu włoskiego architekta Antonio della Porta. Budowę zakończył jego następca – Ferdynand Lobkowic w 1693 roku. Od 1786 roku właścicielem Żagania został książę kurlandzki Piotr Biron, który w latach 1792-1796 przebudował wnętrza i wystrój obiektu w duchu klasycyzmu. Projekt sztukaterii wykonał architekt Christian Valentin Schultze. W tym czasie żagański pałac stał się istotnym ośrodkiem kultury, mieszczącym poważną kolekcję sztuki, rzemiosła artystycznego i bibliotekę. W 1842 roku majątek przejęła córka Birona – księżna Dorota Talleyrand-Périgord, która wprowadziła kolejne zmiany w architekturze rezydencji. W latach 1845-1855 rozebrano pd., parawanowe skrzydło i zbudowano na jego miejscu reprezentacyjny podjazd i oranżerię, zmieniono układ i wystrój wnętrz, park powiększono i nadano mu charakter romantyczny, zgodnie z wytycznymi architekta Fryderyka Teicherta. Księżna Dorota rozbudowywała kolekcję sztuki, a w jej siedzibie gościli król pruski Fryderyk Wilhelm IV, Aleksander von Humboldt, Franciszek Liszt. Po śmierci księżnej pałac pozostawał w rękach rodziny. W 1935 roku ostatni właściciel, książę Bosan II opuścił pałac z powodów politycznych. Pod koniec II wojny światowej pozostawione cenne przedmioty zostały wywiezione przez Niemców, resztę zarekwirowały wojska radzieckie. W roku 1965 opuszczony obiekt zabezpieczono, a w latach 1972-1983 przeprowadzono prace remontowe i adaptacyjne. Budowla do dziś jest siedzibą Żagańskiego Pałacu Kultury.

Opis

Pałac położony jest na pd.-wsch. obrzeżu miasta, otoczony rozległym parkiem krajobrazowym, rozciągającym się po obu stronach rzeki Bóbr i jej odnogi - Młynówki. Pałac o utrzymanej barokowej formie jest budowlą murowaną, na planie podkowy, z prostokątnym dziedzińcem otwartym na park, od pn. i zach. ujętą głęboką, osuszoną fosą. Obiekt dwukondygnacyjny, z wysoką partią piwnicy, został nakryty dachami dwu- i trzyspadowymi z wystawkami. Elewacje o bogatym detalu architektonicznym zostały opracowane jednolicie. Artykułowane są rytmem regularnie rozmieszczonych okien i boniowanych lizen, które w paśmie belkowania ozdobione są maszkaronami. Formy maszkaronów znajdują się także w kluczach boniowanych obramień okiennych, każdy o indywidualnym rysie. Od strony dziedzińca elewacje są rozczłonkowane ślepymi arkadami, dekorowane maszkaronami w kluczach archiwolt. Główne wejścia zostały zaakcentowane kamiennymi portalami w formie zdwojonych pilastrów podtrzymujących belkowanie, zwieńczone balkonem. Układ wnętrza jest półtoratraktowy z korytarzami od strony dziedzińca. Piwnice i część pomieszczeń parteru przekryte sklepieniami kolebkowymi i krzyżowymi, w czterech salach na piętrze zachowały się sztukaterie klasycystyczne.

Zabytek dostępny. Możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Marta Kłaczkowska, OT NID w Zielonej Górze, 11.12.2017 r.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Jarosław Bochyński (JB).

Rodzaj: pałac

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_08_BK.32681, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_08_BK.124825