Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny - Zabytek.pl

kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny


kościół 2. poł. XIII w. Żagań

Adres
Żagań, Plac Klasztorny 2

Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. żagański, gm. Żagań (gm. miejska)

Zabytek o wybitnych wartościach historycznych i artystycznych. 

Historia

Według tradycji pierwsza świątynia żagańska została zbudowana już w 1175 r., ale nie wiadomo, czy stała ona na miejscu obecnego kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Pierwsza wzmianka o tym obiekcie sakralnym pochodzi z 1272 r., a w 1284 doszło do jego przekazania przez księcia Przemka augustianom sprowadzonym tutaj z Nowogrodu Bobrzańskiego. Wówczas świątynia była trójnawową bazyliką. Dopiero w drugiej połowie XIV w. przystąpiono do znaczących prac budowlanych, podczas których rozebrano prezbiterium, a na jego miejscu zbudowano większe, zachowane do dziś w niezmienionym kształcie. Za czasów opata Ludolfa (1394-1422) kościół został powiększony od strony północnej. W latach 1472 i 1486 świątynia uległa zniszczeniom podczas pożarów, po czym w trakcie długiej odbudowy dokonano wielu zmian w jej architekturze: podwyższono nawy, a także przedłużono w kierunku zachodnim, ozdobiony szerokim szczytem, korpus. Od wschodu dobudowano wieżę. W XVIII w. obiekt nakryto dachem mansardowym. W 1602 r. przy zachodniej elewacji wzniesiono renesansowy krużganek z loggią na piętrze. Podczas odbudowy świątyni, po pożarze w 1730 r., w miejscu gotyckich okien wykuto większe, zamknięte półkoliście otwory okienne, a hełm wieży zastąpiono dachem mansardowym. Wówczas nastąpiło zatarcie cech gotyckich elewacji zewnętrznej. We wnętrzu świątyni wprowadzono barokowy wystrój.

Opis

Wnętrze świątyni to trójnawowa hala z ostrołukowymi arkadami, wspartymi na dwunastu ośmiobocznych filarach. Sklepienia mają konstrukcje krzyżowe, gwiaździste i sieciowe. W nawie północnej znajduje się spłycona empora z ażurową balustradą. Nawę główną u góry zdobią iluzjonistycznie malowane okna wraz z rzeźbami siedzących na parapetach aniołków. W kościele dominuje wyposażenie barokowe, choć zachowały się również elementy starsze, m.in. kamienny sarkofag gotycki zmarłego w 1342 r. księcia głogowsko-żagańskiego Henryka IV Wiernego. Sarkofag obecnie znajduje się w kaplicy południowej, gdzie został przeniesiony z prezbiterium. W kryptach kościoła złożone są szczątki kolejnych książąt, wśród nich Henryka V Żelaznego, Jana I żagańskiego i Henryka VIII zwanego Wróblem. Do interesujących elementów wyposażenia należy renesansowy ołtarz Św. Trójcy z XVI w., a także barokowy ołtarz główny z 1685 r., w późniejszych czasach uzupełniony rzeźbami świętych. Boczne ołtarze, których jest dwanaście, pochodzą głównie z drugiej połowy XVII w. Kilka z nich powstało około 1730 r. W ołtarzu Chrystusa w Ogrójcu wisi obraz namalowany przez malarza śląskiego Michaela Wilmanna. W prezbiterium stoją stalle zbudowane w 1695 r., a następnie w XVIII w. ozdobione osiemnastoma obrazami i taką samą liczbą figur przedstawiających biskupów. Do barokowego wystroju należy również rzeźbiony prospekt organowy z 1735 r. Na zachodniej ścianie nawy północnej zachował się fresk z 1584 r., przedstawiający koronację Chrystusa koroną cierniową, zaś na wschodniej epitafia: upamiętniające zmarłego w 1439 r. Jana I kobietę o nazwisku von Sleynitz, która zmarła w 1479 r.

Świątynia jest dostępna przez cały rok.

Oprac. dr Krzysztof Garbacz, OT NID w Zielonej Górze, 05.01.2018 r.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Andrzej Kwasik.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: gotycki

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_08_BK.30296, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_08_BK.118588