kościół parafialny, ob. filialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny - Zabytek.pl
kościół parafialny, ob. filialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Adres
Lutcza, 335
Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. strzyżowski, gm. Niebylec
Jego walory architektoniczne, wyjątkowo bogate, barokowe wyposażenie oraz malownicze położenie sprawiają iż należy do zabytków architektury sakralnej o wyjątkowej wartości w skali regionu.
Historia
Parafia w Lutczy wymieniana jest w dokumentach już w 1442 r. Kościół wzniesiono w 2. poł. XV w. Już w 1. poł. XVI w. miała miejsce rozbudowa kościoła, dobudowano do niego zakrystię, następna w 1. poł. XVII w., kiedy dostawiono wieżę. W 1670 r. kościół został częściowo strawiony przez pożar, spłonął wtedy dach i wieża, odbudowano go i odnowiono dopiero w 1722 r., z tego czasu pochodzą: dach z wieżyczką na sygnaturkę, strop z fasetą i zaskrzynieniami, okna nawy. Kościół konsekrowano w 1743 r. Ok. poł. XIX w. wykonano dekorację malarską kościoła, wybudowano także w jego obejściu murowaną dzwonnicę. Od ok. 1970 r. kościół pozostawał nieużytkowany. W l. 2010-2014 przeprowadzono kompleksowy remont i konserwację wnętrza świątyni, obecnie pełni funkcję kościoła filialnego.
Opis
Zespół kościelny położony jest ok. 150 m na wsch. od lokalnej drogi Lutcza - Węglówka, na niewielkim wzniesieniu, w widłach dwóch potoków, w otoczeniu starodrzewu.
Kościół orientowany, wybudowany został na rzucie prostokąta, z wydłużonym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium, przylegającą od zach. kruchtą na szerokość nawy, niewielką kruchtą przy pn. ścianie nawy a od pn. zakrystią ze składzikiem. W bryle kościoła dominuje wysoki, strzelisty dach, założony jako dwuspadowy z wysmukłą sygnaturką nad nawą, przechodzący w nieco niższy, wielospadowy nad prezbiterium, z którego opuszcza się jako pulpitowy nad zakrystią. Na kruchcie zach. założono dach pulpitowy a na niewielkiej kruchcie od pd. zadaszenie dwuspadowe. Budynek postawiono z drewna w konstrukcji zrębowej na kamiennym podmurowaniu, zakrystię ze składzikiem wymurowano z kamienia, kruchty postawiono z drewna z konstrukcji słupowej. Drewniane ściany oszalowane są z zewnątrz gontem, stanowi on tez pokrycie połaci dachowych. Na uwagę zasługuje drewniana, storczykowa więźba dachowa. W elewacjach nawy pn. i pd. rozmieszczono bliźnie, prostokątne, zamknięte łukiem odcinkowym okna, w pd. ścianie prezbiterium ulokowano charakterystyczne, potrójne okno, zakończone tzw. oślim grzbietem. We wnętrzu zachowała się dekoracja malarska, i zabytki snycerki z XVII - XIX w.
Dzwonnica usytuowana jest na wschód od kościoła, w jego sąsiedztwie, na przedłużeniu jego osi podłużnej, w ciągu ogrodzenia. Wymurowana została z cegły, jako parawanowa, przepruta trzema arkadami i zwieńczona zadaszeniem czterospadowym osadzonym na profilowanym cokole.
Obiekt dostępny dla zwiedzających.
Oprac. Barbara Potera, OT NID w Rzeszowie, 16-09-2015 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: gotycki
Materiał budowy:
drewniane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.17406, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.254506