Historia

Obecny budynek Trybunału stanowi kontynuację wcześniejszego ratusza wzniesionego zapewne w 1389 r. i zniszczonego podczas pożaru w końcu XV w. Odbudowany w I poł. XVI w. gmach otrzymał renesansową formę, ale już w 1575 r. został zniszczony w czasie jednego z największych w dziejach Lublina pożaru, który strawił niemal całkowicie zabudowę miejską. Już w 1578 roku odbudowano go i decyzją króla Stefana Batorego, zaczął pełnić funkcję Trybunału Koronnego. Od tego momentu przez ponad 200 lat, oprócz posiedzeń Rady Miasta odbywały się tu półroczne sesje Trybunału. W l. 70. XVII w. nastąpiło podwyższenie budynku o drugie piętro i nadanie elewacjom barokowego charakteru wg planów Flawiusza Marchettiego. Kolejną przebudowę przeprowadził w l. 70. XVIII w., nadworny architekt Stanisława Augusta, Dominik Merlini, w wyniku której gmach został powiększony, pozbawiony wieży, a elewacje otrzymały nową zewnętrzną klasycystyczną szatę, wnętrza zaś pokryły polichromie.

W 1836 r. przebudowano komunikacje pionową (obecne schody) i przelotową sień na parterze. We wnętrzach rozpoczęto sukcesywne dzielenie sal na mniejsze.

W latach 1987-1989 przeprowadzono generalny remont budynku. Przywrócono dawny układ wnętrz z czasów przebudowy Merliniego, wykonano konserwację polichromii. W 1996 r. wyremontowano dach i elewacje. W latach 2000-2002 oraz 2004 przeprowadzono renowację polichromii. Obecnie w budynku dawnego Trybunału Koronnego mieści się Pałac Ślubów, odbywają się koncerty i konferencje. W podziemiach urządzono Lubelską Trasę Podziemną, gdzie można zobaczyć m.in. relikty fundamentów najstarszego ratusza, makiety obrazujące rozwój przestrzenny Lublina oraz multimedialną inscenizację obrazu Pożar Miasta Lublina.

Opis

Obiekt usytuowany jest w centralnej części Rynku Starego Miasta. Fasadą zwrócony na pn.-zach. Zbudowany został z kamienia i cegły, obustronnie otynkowany. Założony na planie zbliżonym do kwadratu o układzie wnętrz trójdzielnym, czterotraktowym z sienią na osi środkowej, skąd dostęp boczną szeroką klatką schodową na wyższe kondygnacje. Bryła budowli dwupiętrowa, częściowo podpiwniczona z dwoma kondygnacjami piwnic, posiada formę zbliżoną do sześcianu, nakrytego dwuspadowym dachem z trójkątnymi frontonami. Parter sklepiony jest kolebkowo-krzyżowo.

Elewacje symetryczne, pięcio- i sześcioosiowe, trójkondygnacyjne, na cokole, w parterze boniowane. Na wys. II i III kondygnacji rozczłonkowane w wielkim porządku za pomocą par pilastrów jońskich. Całość zwieńczona pasem gładkiego fryzu oraz profilowanego gzymsu koronującego z ząbkowaniem.

Okna prostokątne wielokwaterowe (o zróżnicowanej wielkości na poszczególnych kondygnacjach) w parterze bez obramień, na piętrach w architektonicznym obramieniu z gzymsem nadokiennym wspartym na wolutowych wspornikach lub prostokątnych konsolkach dekorowanych metopą i łezką oraz rozetką.

Fasada pięcioosiowa z czteropilastrowym pseudoryzalitem na osi - w nim na parterze zamknięty półkoliście otwór głównego wejścia, na piętrze łukowe drzwi balkonowe w arkadowym obramieniu poprzedzonymi płytkim balkonem o ażurowej balustradzie, powyżej niskie okno drugiego piętra. Całość zwieńczona trójkątnym frontonem z tarczą herbową Rzeczypospolitej wkomponowaną w alegoryczną grupę figuralną symbolizującą władzę i sprawiedliwość.

W zwieńczeniu elewacji tylnej fronton jak na fasadzie z dekoracją w formie girlandy z liści dębowych i rozetek, spiętą maszkaronem.

W elewacji bocznej zach. zewnętrzne wejście do piwnic gdzie korytarz prowadzący przez podziemia Rynku.

Wnętrza zdobią polichromie m. in. malowidła renesansowo-barokowe.

Wnętrza dostępne w czasie godzin funkcjonowania Pałacu Ślubów i Lubelskiej Trasy Podziemnej.

Lubelska Trasa Podziemna czynna jest przez cały rok z wyjątkiem dni świątecznych.

Godziny otwarcia

• piątek 10:00-16:0
• sobota 12:00-17:00
• niedziela 12:00-17:00
• poniedziałek 10:00-15:00
• wtorek 10:00-16:00
• środa 10:00-16:0
• czwartek 10:00-16:0

Oprac. Anna Sikora-Terlecka, OT NID w Lublinie, 31-07-2017 r.